De blowerdoor in de praktijk: Jeroen meet de luchtdichtheid bij redacteur Gerry

DIEPENBEEK – 29 maart 2018, 8u30: Jeroen Loix van studiebureau X-ECO klopt bij ons aan. Een reportage in eigen huis, waarom niet? Bijna een half jaar geleden verhuisden mijn gezin en ik naar een nieuwbouw. Jeroen komt vandaag controleren hoe luchtdicht ons huis is aan de hand van een blowerdoor (ludhtdichtheidstest). Als nieuwsgierige redacteur trek ik mee op inspectie.

“Mikken op E30”

Dankzij een degelijke luchtdichtheid kan je flink wat E-peilpunten winnen, maar voor ons is de test geen must om de EPB-eisen te halen. We dienden onze bouwaanvraag eind 2015 in. E60 was dus het absolute minimum. Onze EPB-verslaggever schatte ons E-peil in op 37, mede dankzij goede isolatie en zonnepanelen. Aan de hand van een luchtdichte bouwschil en nog een paar kleinere ingrepen hopen we een E-peil van 30 te halen. Met andere woorden, vijf jaar lang geen onroerende voorheffing. Moeilijk, maar wie weet.

Voor velen is de blowerdoor echter wel de enige manier om nog op of onder het gevraagde E-peil te duiken, vertelt Jeroen: “Een blowerdoor is weliswaar niet verplicht, maar in 85% van de gevallen maakt de meting net het verschil”, weet hij uit ervaring.

Hij wijst ook nog op een grote misvatting bij vele bouwheren: “Een geïsoleerde woning is niet per se een luchtdichte woning. En omgekeerd, je kan alleen maar efficiënt isoleren als je woning voldoende luchtdicht is.”

Rondje door de woning

Na het opbouwen van de installatie – een grote ventilator in de deuropening wekt de nodige luchtstromen op – en het klaarzetten van de meetsoftware neemt Jeroen me mee op controleronde. Per ruimte gaat hij na waar de luchtlekken zitten. Beginnen doen we op de meest cruciale plaats.

1. De zolder

Voorlopig gebruiken we onze zolder als opbergruimte. Van vloer- of wandafwerking is absoluut nog geen sprake. De dakisolatie en het dampscherm brachten we zelf aan. “De meeste luchtlekken bevinden zich meestal op de zolderverdieping. Zeker als de ruimte nog niet is afgewerkt”, vertelt Jeroen Loix.

“Kritieke punten zijn het dampscherm en de zoldermuren die grenzen aan de buitenlucht. Meer nog: is het dampscherm niet aangebracht zoals het hoort, dan beginnen we zelfs niet aan de meting, omdat het je resultaat zodanig negatief beïnvloedt.” Benieuwd of onze inspanningen beloond worden. De analyse van Jeroen:

• “Het dampscherm zit strak en is – zoals het hoort – met luchtdichte mastiek verlijmd tegen de muur. Minpunt: het scherm loopt niet overal door tot op de vloer en stopt hier en daar onderaan het keperwerk. Bovendien is het scherm niet verlijmd tegen de grond. Hierdoor kan de lucht toch nog onder het dampscherm door en via de isolatie uit huis verdwijnen.”
• “De zoldermuren zijn nog niet luchtdicht bezet met pleisterwerk of gipsplaten. Bovendien is de snelbouwsteen verlijmd. De voegen zijn hierdoor open en dus minder luchtdicht dan bij een gemetselde snelbouwsteen. Zo ontsnapt er tijdens de test toch flink wat lucht naar buiten, via de kieren in de buitenmuurisolatie.”

2. De slaapkamers

We kozen voor rolluiken op de drie slaapkamers. Niet evident leerde onderzoek ons. “Klopt, want vaak worden rolluikkasten niet luchtdicht afgewerkt”, merkt Jeroen op. Het verdict:

• “De rolluikkasten zijn in dit geval goed luchtdicht afgewerkt met siliconekit. Vooral de aansluiting met de ramen is naar behoren uitgevoerd.”
• “Ook de aansluiting tussen ramen en vensterbanken is correct aangepakt.”
• “Jullie kozen er gelukkig voor om voorlopige vensterbanken te plaatsen in MDF. Was dit niet gebeurd, dan was de onderliggende snelbouwsteen nu nog zichtbaar. Een goede zet, want anders had deze test geen zin. Je zou gewoon lucht langs je spouw binnentrekken. Nefast voor de meting.”
• “Stopcontacten of lichtschakelaars tegen een buitenmuur laten altijd lucht door. Al is hier niet veel aan te doen, behalve extra aandacht voor een goede dichting met PUR of mortelspecie wanneer je inbouwpotjes plaatst. Op de totaalscore heeft dit een minimaal effect.”

3. De badkamer

Op een paar kleinigheden na, heeft Jeroen hier niet veel opmerkingen:

• “Op een aantal plaatsen rond de vensterbank is de siliconekit niet heel nauwkeurig aangebracht. Je voelt de lucht dan ook binnenkomen als je je hand ervoor houdt.”
• "De muur van de technische schacht is niet bezet met pleisterwerk. Geen probleem in dit geval, omdat de schacht zich niet tegen een buitenmuur bevindt. Was dit wel zo, dan zou dit effect hebben op de luchtdichtheid. Je kan als bouwheer dus best alle muren laten bepleisteren in één keer. Die paar extra vierkante meters zijn niet de grote meerkost.”

4. De benedenverdieping

Ten slotte controleert Jeroen nog onze keuken, woonkamer, inkomhal en berging op de benedenverdieping. Hij besteedt hier extra aandacht aan de buitendeuren, ramen en plinten:

• “Meteen vallen een aantal minder luchtdichte punten op, zoals de aansluitingspunten van de houten steunbalken met de muren. Of de steunpilaar aan het hoekraam die verdwijnt in het pleisterwerk.”
• “Positief is dat de vloerplinten al hangen. Minpunt: ze zijn niet gedicht met siliconekit. Zowel de verbindingen plint-muur als plint-vloer moet je afdichten.”
• “Opnieuw zijn de naden tussen buitenschrijnwerk en pleisterwerk/gipsplaten van groot belang. Bij vers pleisterwerk tot tegen het raam moet je na bepaalde tijd zelfs opnieuw kit aanbrengen, want door de werking kunnen barstjes verschijnen in je pleisterwerk. Deze zijn uiteraard niet meer helemaal luchtdicht.”
• “Ten slotte komen er nog energiebochten – verschillende kokers - de technische ruimte binnen vanuit de grond. Hierlangs komen de leidingen van de verschillende nutsvoorzieningen binnen. Positief, de vloeropeningen rond de buizen zijn dichtgespoten met PUR. Eventueel konden jullie de openingen in de kokers nog opvullen met isolatiewol.”

Het verdict van de blowerdoor

De blowerdoor meet een lekdebiet van 2.525 m³. Dit cijfer wordt gedeeld door de totale verliesoppervlakte. Goed voor een v50-waarde of luchtdichtheidsscore van 3,77. Geen slechte uitslag volgens onze expert: “Zeker omdat de zolder toch wat luchtlekken vertoont. Een score tussen 3 en 6 is zeker oké voor een nieuwbouwwoning met hellend dak. Ter vergelijking: voor een houtskeletbouw is dit 0,5 à 1.”

“Voor passiefwoningen wordt de n50-waarde gebruikt (lekdebiet gedeeld door het volume van de woning). De passiefnorm ligt op 0,6. Voor een traditioneel gemetselde woning streven we een n50-waarde van 1,5 na. In jullie woning bedraagt die waarde 2,88. Dit geeft aan dat er op zolder toch wel wat lekken waren, ondanks het feit dat de v50-waarde goed zat.”

En wat ons betreft? We hebben in vergelijking met onze voorcalculatie door de EPB-verslaggever – zij gingen uit van een v50-waarde van 6 - wellicht twee à drie E-peilpunten winst geboekt. Al kon dat nog iets meer zijn als we het dampscherm op zolder beter hadden afgewerkt. E30 zit er dus wellicht net niet meer in. Maar over het algemeen zijn we tevreden met deze uitslag. En ikzelf ben weer wat wijzer.