Binnenkijken: Bouwgrond op dak

Bouwen in de stad. Het kan nog. Julien plaatste een duplex bovenop een beschermd gebouw uit de jaren 1950. Een mooie mix van heden en verleden.

“Toen ik zag dat dit kleine complex van drie appartementen te koop stond, wist ik meteen dat een uitbreiding op het dak moest kunnen”, vertelt Julien. De eigenaar van het pand in Ukkel is gespecialiseerd in vastgoed. Het viel hem op dat het gebouw geklemd zat tussen twee gemene muren. Door een extra verdieping bovenop het plat dak te bouwen, vergrootte hij niet enkel de ruimte. Er valt heel wat meer licht binnen en je geniet er van een weids uitzicht. Als het weer meezit, zie je zelfs de windmolens in Halle.

Omgekeerde functies

Julien ging in zee met architect Françoise Vogeleer. Eerst dienden ze een stedenbouwkundige vergunning in voor slechts één verdieping met een klein dakraam. Maar daar stapten ze algauw van af. Om de mogelijkheden ten volle te benutten, bouwden ze een duplex. Ook hier kleurde Julien buiten de lijntjes. Hij draaide de functies van het gebouw om. Bovenaan de duplex vind je de leefruimte terug, onderaan de slaapkamer. “Boven genieten we aan elke kant van een ander uitzicht”, legt Julien uit. “We zitten hoog boven de daken”. Het bovenste volume springt aan weerszijden in. Zo ontstonden er mooie terrassen naast de leefruimte. Deze terugwijkende verdieping past daarenboven mooi in de stedelijke context. “Het is een gebaar van nederigheid tegenover het bestaande gebouw”, zegt Vogeleer. “De impact op de openbare ruimte en de voorgevel blijft beperkt.” Die filosofie zie je trouwens ook terug in het gebruik van de materialen. De horizontale voegen van de houten gevelbekleding leiden de aandacht af van de hoogte. Ze geven het gebouw iets luchtigs.

Houten structuur

Het dak van het bestaande gebouw was niet gemaakt om twee extra verdiepingen te dragen. Daarom koos de architect voor een lichte houten structuur. “Die staat los van de bestaande dakplaat”, legt Vogeleer uit. “De gemene muren dragen de structuur. We hebben die zijmuren moeten laten optrekken in metselwerk. De bovenste verdieping steekt nu boven de aanpalende gebouwen uit.” De nieuwbouw is volledig geïsoleerd. Op de bestaande betonnen dakplaat kwam isolatie uit hard poly­urethaanschuim. De gevels en tussenvloer zijn gevuld met cellulose. Dat werd tussen de houten stijlen geblazen. Het nieuwe dak is geïsoleerd met polyurethaan­panelen. De eigenaar koos ervoor om die isolatie boven de houten structuur te leggen. “Op die manier bleef het hout zichtbaar”, zegt Julien. “Zo krijgt de woning karakter. Het geeft een stoere toets. De ruwheid brengt de gladde en strakke moderne architectuur tot leven.”

Tel Aviv

Heldere kleuren, warm hout en hier en daar wat zwart. Dat zijn de ingrediënten van het hedendaagse interieur. Het alomtegenwoordige wit accentueert het licht dat door de grote ramen binnenvalt, waar het zwart van de leuningen en de raam- en deurlijsten mooi mee contrasteert. De eiken parketvloer schept dan weer eenheid op de slaapverdieping. Enkel de badkamer ziet er duidelijk anders uit. Ze is bekleed met mozaïek­tegels uit gereconstrueerd marmer. Die tegels zijn doorgetrokken van de wanden tot de vloer. Zelfs het bankje is met de witte tegeltjes bekleed. “Ik deed het idee op in een winkel in Tel Aviv”, vertelt de architect. “Het materiaal gaf een unieke sfeer die deed denken aan een zwembad. Ik wou hier graag zelf eens mee aan slag gaan. Het paste perfect binnen dit project.”

Kleuren herhalen

Boven de verdieping met de slaap- en badkamer ligt de leefruimte. Daar is de vloer gegoten uit poly­urethaanhars in een lichte kleur. Het materiaal ziet er trendy, maar is tegelijk erg warm. Op de hars is een vernis aangebracht die beschermt tegen krassen en uv-stralen. De vloer is makkelijk te onderhouden en absorbeert schokken. Dat is erg belangrijk in een uitbouw uit hout. Zo weergalmt het niet in het hele huis als er iemand met hakken rondloopt. De kleur van de vloer loopt door in het werkblad uit Corian, een synthetisch materiaal. De houtfineer­panelen in de keukennis en rond het centrale eiland worden dan weer herhaald in de plafondbalken. En de leuningen van de trappen zijn zowel binnen als buiten identiek. “Het is belangrijk om enkele rode draden te hebben in jouw ontwerp”, preciseert de architect.

Twee-in-een

Om het bestaande trappenhuis met de nieuwe duplex te verbinden, moest er een opening komen in de dakplaat. Al bij het begin van de werken stak de architect hier een trap in. “Zo moesten de bouwvakkers niet de hele tijd een ladder gebruiken”, zegt Vogeleer. “Pas toen hun werk erop zat, bekleedden we de treden en stootborden met zwart tapijt.” Met deze oplossing kon er stevig bespaard worden, zonder in te boeten aan esthetiek. Naast deze privétrap, die leidt naar de eerste verdieping van de duplex, is er nog een tweede trap richting de leefruimte. Die gaat schuil achter een verticale stalen leuning. Terwijl je de trap opwandelt, valt het licht royaal binnen langs het grote vaste raam op de eerste verdieping. Het is een voorbode voor wat je op de bovenste verdieping te wachten staat.