Douchen met regenwater: mag het en waarop moet je letten?

Wie regenwater opvangt, kan het gebruiken voor een aantal huishoudelijke taken, zoals de toiletten spoelen, kleren wassen, de tuin sproeien… Maar mag je ook douchen met regenwater?

Douchen met regenwater: mag dat?

Regenwater wordt beschouwd als veilig om het toilet door te spoelen, je huis te poetsen, kleren te wassen, de tuin te besproeien en de auto te wassen. Voor de volgende toepassingen is echter drinkwaterkwaliteit verplicht, volgens de regelgeving rond drinkwater waaraan ook de drinkwatermaatschappijen moeten voldoen:

• Drinken
• Eten koken
• Vaatwas
• Persoonlijke hygiëne (douche, bad, handen wassen, tanden poetsen)

Wat zegt de regelgeving?

De huidige regelgeving, in alle drie de gewesten van ons land, stelt dus dat douchewater dezelfde kwaliteit moet hebben als drinkwater. Je mag je dus niet douchen met regenwater. Daarom is  elke verbinding tussen jouw regenwatersysteem en het leidingnet verboden. Want bij een eventueel defect of een verkeerde aansluiting, loop je het risico de hele buurt te verontreinigen. Toch gaan er stemmen op om veel meer te doen met regenwater dan wat momenteel gangbaar is. In Vlaanderen pleit Embuild Vlaanderen er zelfs voor om regenwater voor nagenoeg alle toepassingen in huis toe te laten. De bouwfederatie wil het gewestelijke drinkwaterdecreet daarom laten aanpassen, zodat drinkwaterkwaliteit alleen nog verplicht is voor het bereiden van voeding, om je tanden te poetsen en uiteraard om te drinken. Uit de recente Grote Waterenquête van het Vlaams Kenniscentrum Water (Vlakwa) blijkt trouwens dat 63% bereid is om zich in de toekomst te douchen met regenwater. En niets wijst erop dat dit in Brussel of Wallonië anders zou zijn.

Toch douchen met regenwater? Aandachtspunten

Niets belet je om als particulier te douchen met regenwater, maar dit doe je dan op eigen risico. Bovendien ben je in principe verplicht om bij alle aftappunten duidelijk te maken dat het over water gaat dat niet geschikt is als drinkwater, bijvoorbeeld met een sticker. Verder is het zeer belangrijk om dit grondig door te spreken met je architect en/of vakman. Een belangrijk aandachtspunt zijn onder meer de filters in de installatie, zowel vóór als áchter de regenwaterpomp.

Voorfilters

De voorfilters bevinden zich voor de regenwaterpomp en hebben vooral een mechanische werking, waarbij ze grove verontreiniging tegenhouden met een zeefsysteem. De eerste filtering voor de regenwaterput bestaat uit bladvangers in de dakgoten, gevolgd door een voorfilter boven de put zelf (of op een andere locatie voor de regenwaterput). Deze zorgt ervoor dat er geen bladeren en takjes in de put terechtkomen, die kunnen gaan rotten. Het water dat uit de put aangezogen wordt, filter je bovendien nogmaals met een fijnmazig gaas rond de aanzuigleiding. Zo vermijd je dat vaste deeltjes de leiding kunnen verstoppen.

Nafilters

Met de bovenstaande mechanische filters beschik je over regenwater om het toilet mee te spoelen of eventueel de was te doen. Wil je ermee douchen, dan is een bijkomende ‘nafiltering’ nodig. Meestal bestaat deze uit drie delen. De eerste twee filteren klein zichtbaar vuil uit het water. De derde filter is een actieve-koolfilter tegen chemische verontreiniging, chloor, metalen en geur- en smaakdeeltjes. Daarnaast heb je nog een extra filter nodig op basis van uv-licht of omgekeerde osmose om het gefilterde water tot op het niveau van drinkbaar water te brengen.

Let wel: het gebruik van regenwater voor andere dan de ‘laagwaardige’ toepassingen (toiletspoelen, tuin beregenen, …) wordt nog steeds niet door alle experts aangeraden. Laat je goed adviseren door een vakman en – het allerbelangrijkst –  zorg ervoor dat de installatie te allen tijde goed onderhouden blijft.

Aangepaste sanitaire installatie

Een bijkomend aandachtspunt is de sanitaire installatie. Aangezien het regenwatercircuit gescheiden moet zijn van het reguliere watercircuit, heb je een aparte boiler nodig voor het douchewater en het warm water dat je bijvoorbeeld in de keuken gebruikt. Dit kan je oplossen door te werken met een groot buffervat voor de douche en een kleiner doorstroomtoestel voor de warmwatervraag in de keuken.

Er zijn ook andere oplossingen mogelijk, zoals een extra douche op regenwater die je verwarmt met een doorstroomtoestel, onafhankelijk van de gewone sanitaire installatie voor warm water in de keuken en badkamer.

Denk ook na over je mogelijkheden als er geen regenwater meer voorhanden is, bijvoorbeeld na een lange droge periode. Je kan dan tijdelijk overschakelen op leidingwater, maar je bent hierbij gebonden aan specifieke technische voorschriften omdat beide watercircuits strikt gescheiden moeten blijven. Dit is zeker een aandachtspunt bij de verplichte keuring van je sanitaire installatie.

Hoeveel kan je besparen?

Voor alle duidelijkheid: douchen met regenwater doe je niet om snel geld te besparen. Voor een betonnen regenwaterput met de nodige pomp en standaardfiltervoorzieningen betaal je al snel meer dan 5.000 euro. Dan zijn er nog de vereiste nafilters van meerdere honderden euro’s, eventuele extra kosten voor een aangepaste sanitaire installatie en het onderhoud van dat alles. Gezien de nog altijd relatief lage prijs van leidingwater, verdien je deze investering pas op heel lange termijn terug.

We maken snel de berekening: van elke 100 liter water die we dagelijks gemiddeld verbruiken per persoon, kan je tot 80% vervangen door regenwater. De grootste winst haal je bij het toilet, de wasmachine en de douche. Deze zijn samen goed voor meer dan de helft van het jaarlijkse waterverbruik.

Omgerekend naar euro’s, maakt douchen op regenwater je jaarlijkse waterfactuur een vijfde lichter. Gedetailleerde berekeningen zijn moeilijk, vanwege de verschillende tarieven per gemeente en de verschillende manieren waarop de waterfactuur is opgebouwd in de drie gewesten.

Maar als we kijken naar de gemiddelde cijfers voor 2021, dan verbruikte een gemiddeld gezin van 2,3 personen 74 kubieke meter kraanwater per jaar. De prijs hiervoor bedroeg (incl. btw) 400 euro in Vlaanderen, 315 euro in Brussel en 409 euro in Wallonië. Douchen op regenwater komt voor een gemiddeld huishouden dus neer op een kostenbesparing van 60 à 80 euro per jaar.