De ultieme gids om je tuin te onderhouden: gouden tips en weetjes

Bij het onderhoud van een tuin komt heel wat kijken. Denk maar aan het verbeteren van de grond, het verzorgen van planten, gras maaien en hagen scheren. Vraag je je af hoe je je tuin moet onderhouden om er optimaal van te kunnen genieten? Wanneer en hoe vaak je je tuinklussen het best doet? Wat je ervoor nodig hebt en wat het kost? Dat en nog veel meer, zetten we voor jou op een rijtje!

Bodem onderhouden

Aan de basis van elke tuin ligt een goede grond. Die voorziet planten van voedingsstoffen, water en zuurstof. Een goede tuinbodem wordt gekenmerkt door een luchtige structuur en voldoende waterreserves. Je tuinbodem tiptop maken na een lange winterslaap doe je met compost. Meng compost altijd goed met de toplaag van je bodem of de grond in je bloembakken en wees er niet te zuinig mee! Voorzie jaarlijks een dikke laag compost rond bomen, onder hagen en in de moestuin. En strooi ook een dun laagje over je gazon, bij voorkeur in de herfst. Naast compost kan je meststoffen en bodemverbeteraars gebruiken. Meststoffen zorgen ervoor dat planten voedsel uit de bodem kunnen halen, bodemverbeteraars voor een goede structuur en voldoende lucht en water.

Bomen en struiken

Of je nu een majestueuze eikenboom hebt die al tientallen jaren je tuin siert, of een jonge fruitboom die net geplant is om te gedijen in de komende seizoenen, het onderhoud van bomen in je tuin is essentieel voor hun gezondheid en schoonheid. 

Snoeien

Bomen zal je regelmatig moeten snoeien. Je doet dit best vanaf het eerste jaar. Zo groeien ze gelijkmatig. Beschadigde en zwakke takken mag je verwijderen, alsook takken die zich naar het midden richten of elkaar in de weg zitten. Snoei bij voorkeur in het late najaar of de winter wanneer de boom in rust is. Welk gereedschap je nodig hebt, hangt af van de dikte van de takken. Voor twijgjes gebruik je een snoeischaar, voor dikkere takken een takkenschaar en voor de dikste exemplaren gebruik je beter een ketting- of snoeizaag.

Net zoals bomen, zal je ook je struiken en hagen af en toe moeten snoeien. Zo bevorder je hun uitstraling en help je ze in goede conditie te houden. Wanneer je struiken en hagen periodiek snoeit, ontwikkelen ze bovendien nieuwe, stevige takken. Struiken en hagen scheren doe je best met een kwalitatieve heggenschaar.

Water geven

Zorg voor een goede waterhuishouding door de bomen voldoende water te geven, vooral tijdens droge periodes. Geef diep water om de wortels te bereiken en vermijd overbewatering om wortelrot te voorkomen.

Voeding en bescherming

Bemest bomen indien nodig om ze van voedingsstoffen te voorzien die essentieel zijn voor gezonde groei. Gebruik een meststof speciaal voor bomen en breng die aan volgens de aanbevelingen op de verpakking. Bescherm jonge of vorstgevoelige bomen tijdens koude temperaturen door ze te bedekken met tuinvlies, boomkragen of een dikke laag mulch. Verwijder de bescherming als de temperaturen stijgen om oververhitting te voorkomen.

Hagen en heesters

Van levendige hagen die privacy bieden tot weelderige heesters die kleur en structuur toevoegen aan je buitenruimte: het onderhouden van hagen en heesters is belangrijk om ze gezond, aantrekkelijk en goed gevormd te houden. 

Snoeien

Snoei hagen en heesters regelmatig om hun vorm te behouden en de groei te stimuleren. Snoei bij voorkeur in het voorjaar voordat de groeiperiode begint, maar vermijd snoeien tijdens hete, droge periodes of tijdens de bloeiperiode om schade te minimaliseren. Controleer ook regelmatig op dode of beschadigde takken en verwijder ze om de gezondheid van de plant te verbeteren en de kans op ziekten te verminderen. Dun je hagen of heesters uit indien nodig. Verwijder overtollige takken om licht en lucht door te laten dringen en een ​​gelijkmatige groei te bevorderen.

Water geven

Zorg voor voldoende water voor hagen en heesters, vooral tijdens droge periodes of na het snoeien. Geef diep water om de wortels te bereiken en vermijd het besproeien van het blad om schimmelziekten te voorkomen.

Voeding en bescherming

Bemest hagen en heesters indien nodig om de groei en gezondheid te stimuleren. Gebruik een evenwichtige meststof die geschikt is voor de specifieke behoeften van de planten.

Controleer ook regelmatig op plagen zoals bladluizen, mijten en schimmelziekten zoals meeldauw. Behandel indien nodig met bestrijdingsmiddelen volgens de aanbevelingen op het etiket. Met een laag mulch rond hagen en heesters kan je vocht vasthouden, onkruidgroei onderdrukken en voedingsstoffen toevoegen aan de bodem.

Onkruid wieden

Onkruid wieden is helaas een klusje dat je regelmatig moet uitvoeren. Idealiter doe je het, het hele jaar door. Er bestaan gelukkig enkele efficiënte manieren om onkruid te verwijderen én te vermijden. Zoals het gebruik van ecologische producten of het zo dicht mogelijk bij elkaar zetten van planten en bloemen in je borders. Een ideaal moment om onkruid aan te pakken is begin april. Het is dan nog niet zo sterk en heeft nog geen zaden.

Hoe vaak je moet wieden, hangt af van factoren zoals het seizoen, het type onkruid en de groeisnelheid van je planten. 

Gazon 

Een prachtige grasmat komt er helaas niet vanzelf. Dankzij een gezonde bodem, de juiste voedingsstoffen, regelmatige maaibeurten, besproeien, verluchten en verticuteren kom je al een stuk dichter in de buurt. Benieuwd hoe jouw gras groener wordt dan aan de overkant?

Het onderhoud van een gazon omvat verschillende belangrijke stappen om het gezond en mooi te houden.

Maaien

Maai regelmatig het gras om de groei te bevorderen en een gelijkmatig gazon te behouden. Stel de maaihoogte in op ongeveer 5-7 centimeter en maai niet meer dan een derde van de graslengte af om de gezondheid van het gras te behouden.

Bemesten

Bemest het gazon om het van voedingsstoffen te voorzien die essentieel zijn voor gezonde groei. Gebruik een meststof speciaal voor gazons en breng deze aan volgens de aanbevelingen op de verpakking, meestal één tot twee keer per seizoen.

Verticuteren

Verticuteer het gazon indien nodig om de viltlaag te verwijderen en de luchtcirculatie en waterdoorlatendheid te verbeteren. Verticuteer bij voorkeur in het voorjaar of de vroege herfst wanneer het gras actief groeit.

Water geven

Geef het gazon regelmatig water, vooral tijdens droge periodes, om de groei te stimuleren en uitdroging te voorkomen. Geef diep water om de wortels te bereiken en vermijd overbewatering om schimmelziekten te voorkomen.

Planten

Niks zo leuk als je tuin opsmukken met kleurrijke planten. Wanneer je ze in het tuincentrum koopt, zien ze er al fantastisch uit. De kunst bestaat erin om ze nóg mooier te laten worden in je tuin, en er zo lang mogelijk van te kunnen genieten. Daarvoor hebben ze de juiste verzorging nodig. 

Snoeien

Snoei regelmatig om de groei van je planten te stimuleren en hun vorm te behouden. Verwijder dode, beschadigde of zieke takken en knijp uitgebloeide bloemen af om de groei van nieuwe bloemen te bevorderen.

Voeding en bescherming

Gebruik geschikte meststoffen om je planten van voedingsstoffen te voorzien. Kies meststoffen die zijn afgestemd op de behoeften van de specifieke planten en breng ze regelmatig aan volgens de aanbevelingen op de verpakking. Bescherm vorstgevoelige planten tijdens koude temperaturen. 

Kruiden en fruit

Je eigen moestuin of kruidentuin is heerlijk: je kan het hele jaar door genieten van verse groenten en kruiden uit je tuin. Je hebt er bovendien niet veel voor nodig: compost en diverse groente- en kruidenzaadjes volstaan. En natuurlijk een goede portie liefde en geduld!  Het onderhoud van een kruiden- en moestuin omvat verschillende aspecten om ervoor te zorgen dat de planten gezond groeien en een overvloedige oogst opleveren.

Snoeien 

Snoei kruiden regelmatig om hun groei te stimuleren en hun vorm te behouden. Verwijder dode of beschadigde takken en knijp bloemen af om de groei van bladeren te bevorderen. Snoei ook moestuinplanten zoals tomaten en paprika's om de luchtstroom te verbeteren en de oogst te maximaliseren.

Voeding en bescherming

Gebruik organische meststoffen of compost om de bodem van de kruiden- en moestuin te voeden. Bemest regelmatig volgens de behoeften van de planten en voeg extra voeding toe tijdens het groeiseizoen. Houd ook de pH van de bodem in de gaten en pas indien nodig kalk of zwavel toe om een ​​optimale pH te behouden. Bescherm gevoelige planten tegen vorst. 

Verhardingen

Het onderhoud van verhardingen in je tuin, zoals tuinpaden, het terras en de oprit, is essentieel om ze er mooi en veilig uit te laten zien. Hier zijn enkele stappen om ze te onderhouden:

• Veeg of spuit regelmatig vuil, bladeren en ander organisch materiaal van de verhardingen om te voorkomen dat ze glad worden en om de levensduur te verlengen.
• Controleer regelmatig op onkruid dat tussen de voegen groeit en verwijder het.
• Repareer scheuren, verzakkingen of andere schade aan verhardingen zo snel mogelijk om verdere verslechtering te voorkomen.
• Behandel de verhardingen indien nodig met een sealer om ze te beschermen tegen vlekken en slijtage door weersinvloeden, vuil en olie.
• Houd de voegen tussen de stenen gevuld en stevig om te voorkomen dat water en onkruid binnendringen. Vul lege voegen opnieuw met voegzand of een geschikt voegmiddel indien nodig.
• Bescherm de verhardingen in de winter tegen vorstschade door ze regelmatig te reinigen en te voorkomen dat er water in de voegen blijft staan.

Tuinmeubilair 

Tuinmeubels hebben onderhoud nodig om ze in goede staat te houden, vooral omdat ze vaak worden blootgesteld aan verschillende weersomstandigheden. 

Reinigen 

Maak je tuinmeubels regelmatig schoon om vuil, stof en eventuele vlekken te verwijderen. Gebruik hiervoor een mild schoonmaakmiddel vermengd met water en een zachte borstel of spons. Spoel daarna grondig af met schoon water en laat ze drogen.

Bescherming

Als je tuinmeubels niet van nature bestand zijn tegen weersinvloeden, overweeg dan om ze te behandelen met een beschermende laag, zoals een waterdichte vernis of verf. Dit kan helpen om ze te beschermen tegen regen en zonneschade.

Opbergen

Wanneer je de tuinmeubels niet gebruikt, is het ideaal om ze op te bergen in een droge en beschutte ruimte, zoals een tuinhuis, garage of opbergbox. Zo blijven ze langer in goede staat en worden ze beschermd tegen weersinvloeden. Zorg ervoor dat ze eerst grondig zijn gereinigd en droog zijn voor je ze opbergt. Verwijder ook eventuele kussens en berg ze binnenshuis op om ze te beschermen tegen vocht en schimmel.

Afdekken

Als opbergen binnenshuis geen optie is, overweeg dan om je tuinmeubels af te dekken met een waterdichte hoes. Die beschermt ze tegen regen, stof en andere verontreinigingen. Zorg ervoor dat de hoes goed past en dat er geen water kan binnendringen.

Periodiek onderhoud

Controleer je tuinmeubels regelmatig op eventuele schade of slijtage, vooral aan kwetsbare delen zoals verbindingen, poten en bekleding. Repareer eventuele beschadigingen zo snel mogelijk om verdere schade te voorkomen.

Vijver 

Het onderhouden van een vijver is essentieel om een gezonde en mooie leefomgeving voor vissen, planten en andere waterorganismen te behouden. Volg deze stappen voor het onderhoud van een vijver:

1. Verwijder bladeren en ander organisch materiaal

Verwijder regelmatig bladeren, takken, slib en ander organisch materiaal uit de vijver om te voorkomen dat het water vervuild raakt en de filter verstopt raakt.

2. Controleer en reinig de filter 

De filter van de vijver is cruciaal voor het verwijderen van vuil en afvalstoffen uit het water. Reinig of vervang filters regelmatig om een goede waterkwaliteit te behouden en verstoppingen te voorkomen.

3. Beheer van waterplanten

Snoei dode of overmatig groeiende waterplanten om te voorkomen dat ze de vijver overwoekeren. Zorg ervoor dat de plantengroei niet te dominant wordt, omdat dit de balans van de vijver kan verstoren.

4. Controleer de waterkwaliteit

Test regelmatig de waterkwaliteit van de vijver, met name de pH-, ammoniak-, nitriet- en nitraatniveaus. Zeker als er vissen in zitten. Pas indien nodig behandelingen toe om de waterkwaliteit te verbeteren. Zorg ook voor voldoende watercirculatie om zuurstof in het water te brengen en het ecosysteem gezond te houden. Dit kan met behulp van een fontein, waterval of een ander circulatiesysteem.

5. Toevoegen van nieuwe planten en vissen

Als je nieuwe planten of vissen aan de vijver toevoegt, zorg er dan voor dat ze gezond zijn en vrij zijn van ziekten of plagen die de bestaande populatie kunnen besmetten. Daarom is het soms aan te raden ze eerst even in quarantaine te houden.

6. Onderhoud van de vijverpomp en beluchter

Reinig regelmatig de vijverpomp en beluchter om ervoor te zorgen dat ze efficiënt blijven werken en de vijver van voldoende zuurstof voorzien.

7. Verzorg en bescherm de vissen 

Zorg voor de juiste soorten en aantallen van vissen voor de grootte van je vijver. Voer ze met mate. Het overvoeren van vissen kan leiden tot een opeenhoping van voedingsstoffen in het water, wat de waterkwaliteit kan verslechteren. Installeer indien nodig netten of andere beschermingsmiddelen om te voorkomen dat roofdieren zoals reigers en katten bij de vissen kunnen komen.

8. Hou je vijver ijsvrij

Tijdens de koude wintermaanden moet je wellicht maatregelen treffen om te voorkomen dat de vijver helemaal dichtvriest, bijvoorbeeld door een ijsvrijhouder of luchtpomp.

Wanneer moet je wat doen in je tuin? 

Wil je liever een overzicht per maand? Check dan zeker onze Tuinklussentool!

Wat is de prijs voor het laten uitvoeren van je tuinonderhoud?

De kosten voor het laten onderhouden van je tuin hangen af van de omvang van je tuin, de specifieke taken die moeten worden uitgevoerd en de locatie van de tuin. Over het algemeen kunnen de kosten voor professioneel tuinonderhoud variëren van enkele tientallen tot honderden euro's per bezoek. Veel tuiniers bieden pakketten aan op basis van het gewenste niveau van onderhoud, wat een handige optie kan zijn voor een consistente zorg voor je tuin.

Welk basisgereedschap heb je nodig?

Eén van de meest voor de hand liggende tools die je nodig hebt voor een correct tuinonderhoud is een grasmaaier. Maar daarnaast zijn er nog tal van handige hulpmiddelen die jou kunnen helpen bij je klusjes. Denk maar aan een degelijke heggenschaar, voor het scheren van je haag. Ook een kantenmaaier of grastrimmer zijn erg handig om grassprieten te maaien waar je niet bij kan met je grasmachine. Zo bekom je een mooi vlak geheel. En ook een hark, hak, schoffel  en cultivator zijn onmisbare tuingereedschappen. Je kan ze o.a. gebruiken om je grond zaaiklaar te maken, onkruid onder wortels door te snijden en je grond oppervlakkig los te maken. Andere essentials zijn een kruiwagen, spade, tuinhandschoenen en snoeischaar.

Tip: Investeer in goed basisgereedschap en leen materiaal dat je maar één keer per jaar nodig hebt, zoals een kettingzaag of hakselaar, van je buren of vrienden.

FAQ tuin onderhouden