Expert legt uit waarom ook jij binnenkort een digitale watermeter krijgt

“De digitale watermeter die we in Vlaanderen uitrollen is uniek in Europa. Onze buurlanden kijken met jaloerse ogen naar onze aanpak”, aldus Alexandra De Jonge, werkzaam bij Pidpa en Programmamanager van de digitale watermeter. Maar wat zijn de voordelen van de digitale watermeter? Waarom werd hij in het leven geroepen? En wat maakt ‘onze’ meter zo bijzonder?

Tegen eind 2030 moet elk huishouden in Vlaanderen verplicht een digitale watermeter hebben. De uitrol is een samenwerking tussen verschillende watermaatschappijen en netbeheerder Fluvius. Hoe verliep de uitrol?

Alexandra De Jonge: “ De Watergroep, Farys en Pidpa keken alle drie afzonderlijk naar de mogelijkheden om de digitale watermeter in Vlaanderen uit te rollen. In maart 2020 hebben we onze krachten gebundeld en zijn we samen op zoek gegaan naar een uniforme manier om een digitale watermeter te verspreiden. De voorwaarde was wel dat de watermeter gekoppeld kon worden aan de digitale elektriciteitsmeter, of e-meter. Daarom hebben we Fluvius aangesproken en niet lang daarna hebben we met hen een partnership afgesloten. In 2021 zijn we echt van start gegaan en werkten we het pilootproject uit, waarbij we bij 70.000 gezinnen een digitale watermeter installeerden. Die werd gelijktijdig met de digitale elektriciteitsmeter van Fluvius geïnstalleerd in één klantenbezoek. Dat pilootproject was gunstig, dus de drie waterbedrijven en Fluvius hebben dit voorjaar beslist om de uitrol door te starten bij het brede publiek, zodat we tegemoetkomen aan de vereiste van de Vlaamse decreetgever om tegen eind 2030 elk huishouden te voorzien van een digitale versie.”

Waarom is het zo belangrijk dat de watermeter gekoppeld is aan de e-meter?

“De watermeter moet op een bepaalde manier kunnen communiceren om data te kunnen versturen. We gebruiken daarvoor de e-meter waaraan de watermeter 1-op-1 gekoppeld is. De watermeter stuurt het volume water dat je verbruikt door naar de e-meter, die op zijn beurt de data doorstuurt. Die data wordt dan veilig opgesplitst: de elektriciteitsdata gaat naar Fluvius, de waterdata gaat naar het desbetreffende waterbedrijf. De watermeter zelf capteert elk uur de gegevens en stuurt deze een keer per dag naar de e-meter. Om dat te kunnen doen, is hij uitgerust met een batterij die stevig ingekapseld zit. Er is nog weinig bekend over de hoeveelheid gegevens die continu vanuit de watermeter zullen worden verstuurd en hoe dit de levensduur van batterijen beïnvloedt. Om te garanderen dat ze zo maximaal mogelijk zouden blijven functioneren, was het belangrijk voor ons dat de data via de e-meter verstuurd kon worden.”

Maakt dat de watermeter zo uniek?

“Europa kijkt met grote ogen naar ‘onze’ watermeter. In Vlaanderen hebben we de luxe om de watermeter op deze manier uit te rollen omdat we maar één netbeheerder hebben: Fluvius. Dat is bijvoorbeeld niet het geval in Nederland, waar er meerdere netbeheerders zijn. We zitten daardoor dus wel in een unieke positie. Ook het feit dat verschillende waterbedrijven de handen in elkaar slaan om dit te realiseren, is een voordeel. Al kan een watermaatschappij ook alleen opereren. Kijk maar naar Water-link, de watermaatschappij van regio Antwerpen die een eigen watermeter uitgerold heeft.”

“Bewuster omgaan met het blauwe goud is een absolute prioriteit. Dankzij de digitale watermeter krijgen huishoudens veel beter zicht op hun verbruik en kunnen de watermaatschappijen het aanbod beter afstemmen op de vraag”

Waterbedrijf Farys heeft onlangs een online klantenportaal gelanceerd. Volgen de andere waterbedrijven ook?

“Absoluut, het klantenportaal van Pidpa gaat live in oktober en dat van De Watergroep volgt begin 2024. Het grootste voordeel van de digitale watermeter - naast het feit dat je de meterstand niet meer zelf moet doorgeven - is dat er iets nuttigs gebeurt met de data. De data wordt verwerkt, we doen er iets mee om zo de klant beter te kunnen informeren of zelfs te verwittigen. Door zicht te krijgen op de dagelijkse data kan er sneller een continu of abnormaal hoog verbruik vastgesteld worden, wat kan wijzen op een lek of leidingbreuk bij die klant. Ook kunnen we de klant informeren over zijn persoonlijk watergebruik. Verbruik je meer of minder water dan een gemiddeld gezin (het gemiddeld huishoudelijk waterverbruik bedraagt per Vlaming 40 m³ (40.000 liter) per jaar, nvdr)? Is het meer, dan kunnen we via het klantenportaal gericht tips geven om water te besparen. Op die manier zetten we in op rationeel watergebruik en helpen we om de factuur te drukken. Daarnaast kunnen we de temperatuur rond de watermeter in het oog houden. Daalt deze, dan zouden de leidingen of de watermeter zelf kunnen bevriezen en kan er een lek ontstaan. Kortom, met al deze data geven we aan de klant veel meer inzicht in zijn waterverbruik.”

Water wordt schaarser, de Blue Deal stelt ons ook voor uitdagingen. Kan de digitale watermeter een verschil betekenen op maatschappelijk niveau?

“Bewuster omgaan met het blauwe goud is een absolute prioriteit. De Blue Deal stelt de drinkwaterbedrijven voor uitdagingen en dankzij de watermeter krijgen we een veel beter inzicht en kunnen we het aanbod beter afstemmen op de vraag. Door het vergaren van alle waterdata beschikken we over een rijkdom aan informatie, waardoor we makkelijker het verbruik kunnen voorspellen en de productie beter daarop kunnen afstemmen. Daarnaast kunnen we lekken in het openbaar leidingnet sneller opsporen. Jaarlijks gaat er heel wat water verloren door de ouderdom van onze netten, door een grondverzakking in de stad vanwege zwaar verkeer, door hoogteverschillen, enzovoort. Door met de data aan de slag te gaan, kunnen we onze leidingen beter beheren, doelgerichter onderhouden en lekverlies zoveel mogelijk vermijden.”

Verwachten jullie een vlotte uitrol of zijn er nog hordes te nemen?

“Momenteel hebben een kleine 100.000 huishoudens een digitale watermeter. Net zoals het vervangen van een mechanische watermeter voorheen kosteloos was, is ook de plaatsing van een digitale versie gratis. Tot eind 2025 werken we samen met Fluvius, maar dan is het aan de waterbedrijven zelf. Je kan dus een digitale e-meter hebben, maar nog geen digitale watermeter. We zijn volop aan het bekijken hoe we de uitrol de laatste 5 jaar praktisch gaan aanpakken, zodat iedereen tegen eind 2030 een digitale watermeter in huis heeft. Eenmaal die klus geklaard is, kunnen we verder kijken en andere initiatieven uitrollen. We zitten alvast niet stil.”