Omvormers van zonnepanelen die lokaal uitvallen: dit doet Fluvius

Volgens minister Demir kunnen we - door de rush op zonnepanelen - problemen krijgen met omvormers die lokaal uitvallen. Het is aan Fluvius om die problemen te voorkomen, stelt de minister. Wij vroegen Björn Verdoodt, woordvoerder van Fluvius, om uitleg.

Minister Demir vermoedt dat er begin volgend jaar meer omvormers zullen uitvallen. Waardoor kunnen omvormers uitvallen? 

Björn Verdoodt: “Het is zeker niet zo dat het huidige elektriciteitsnet verouderd is. Een omvormer die uitvalt is niet permanent, maar eerder een veiligheidsmechanisme om je installatie, je huis en het net te beschermen. Produceren je zonnepanelen op een zeer zonnige dag veel elektriciteit, maar verbruik je weinig tot geen elektriciteit, dan kan je omvormer even uitvallen. Dat is altijd lokaal en duurt slechts een paar minuten. Eenmaal de piek voorbij is, start de omvormer automatisch terug op. Dat kan zijn door een verandering van de zonnestand, een grote wolk die voor de zon komt of iemand die bijvoorbeeld een wasmachine opzet.”

Waarom is het voorjaar zo’n cruciale periode?

Verdoodt: “We merken dat er in het begin van de lente meer meldingen binnenkomen. Dat heeft twee redenen, er is enerzijds meer productie tijdens een zeer zonnige dag dan tijdens een gemiddelde winterdag. Anderzijds ben je als zonnepaneelhouder wanneer het zonnig is, meer met je productie bezig. Je checkt sneller je eigen productie en zo kan je ontdekken dat er bijvoorbeeld op een bepaald moment van de dag data ontbreken. Dat kan erop wijzen dat je omvormer even is uitgevallen. Je omvormer fungeerde als beveiliging en legt dus de injectie van de elektriciteit stil. We zien ook vaker uitvallende omvormers in landelijk gebied, daar waar de afstand tussen de elektriciteitscabines en je woning groter is. Hoe groter de afstand, hoe meer dit fenomeen zich kan voordoen.”

Kan elke omvormer uitvallen? 

Verdoodt: “Het kan zijn dat je al jaren zonnepanelen op je dak hebt liggen, nooit problemen met je omvormer hebt gehad, maar dat hij nu toch uitvalt. Dat komt doordat er in je straat wellicht plots heel wat nieuwe panelen zijn bijgekomen. Het kan net die ene extra installatie in je straat zijn, die ervoor zorgt dat de omvormers van al de woningen in de straat uitvallen. Produceert iedereen in je straat veel, maar verbruik je amper, dan creëer je een file op het lokale elektriciteitsnet. Het overschot aan zelf geproduceerde energie moet dan terug in het net geïnjecteerd worden, maar dat kan te veel worden. Maar een uitvallende omvormer mag geen argument zijn om er niet in te investeren. Zonnepanelen zijn altijd interessant, zelfs als je te maken krijgt met een korte uitval.”

De komende 10 jaar hebben we een budget van 4 miljard euro extra om Vlaanderen klaar te maken

Als je omvormer uitvalt, dan kan je dit melden op jullie site. Hoeveel meldingen hebben jullie het afgelopen jaar ontvangen?

Verdoodt: “Het ging om een paar duizend meldingen in 2022. Maar als je weet dat er in Vlaanderen al 800.000 zonnepaneelinstallaties zijn en er in 2022 100.000 installaties bijkwamen, dan moet je dat ook in perspectief zien. Wat niet wil zeggen dat we de problematiek niet ernstig zouden nemen. Hoe meer meldingen er binnenkomen, hoe beter we kunnen inschatten wat de impact is. Zo kunnen we goed in kaart brengen wat er speelt. Loopt de omvormer vast, dan kan je trouwens een compensatie aanvragen.”

Wat ondernemen jullie als jullie melding krijgen van een uitval?

Verdoodt: “Bij een melding nemen we binnen de 10 dagen contact op. Kleine aanpassingen in nabijgelegen cabines kunnen het probleem vaak al verhelpen. Lukt dat niet, dan moeten we sterkere kabels aanleggen. Dat duurt een viertal maanden, omdat we daarvoor vergunningen moeten aanvragen, aannemers moeten inplannen, enzovoort. Is dat nog onvoldoende, dan kijken we naar de plaatsing van extra distributiecabines. Dat neemt al makkelijk anderhalf tot twee jaar in beslag. We moeten dan op zoek naar grond, de juiste technische plek zoeken voor de cabine, de nodige vergunningen verkrijgen, de werken inplannen … Daar gaat dan al best wat tijd over, maar we denken bij Fluvius niet enkel op korte termijn, maar ook aan langetermijnoplossingen.”

Dus niet enkel wanneer het probleem zich voordoet?

Verdoodt: “Klopt, we kunnen niet blijven afwachten. Er komen meer elektrische auto’s bij, het aantal warmtepompen stijgt, zonnepanelen blijven populair, de industrie kijkt ook naar meer elektrificatie, kortom we zijn ons bewust van de vraag. Dus moeten we als netbeheerder die vraag ook kunnen faciliteren. Daarom hebben we een investeringsplan opgesteld dat begin dit jaar goedgekeurd werd door de VREG, de Vlaamse regulator van de elektriciteits- en gasmarkt. De komende 10 jaar plannen we voor 4 miljard euro extra aan investeringen in het kader van de energietransitie. We blijven reactief waakzaam, als er problemen zijn, dan lossen we ze op, maar we willen ook proactief zijn om zoveel mogelijk problemen te voorkomen. Bovendien wordt dit plan jaarlijks geactualiseerd. Kwestie van alle veranderingen rond zonnepanelen, warmtepompen en mobiliteit van nabij op te volgen. Zien we bijvoorbeeld dat we trager dan voorzien overstappen naar elektrische wagens of dat de industrie een andere richting uitgaat, dan stellen we het plan bij. We willen geen euro’s onnodig uitgeven, want uiteindelijk betaalt iedereen mee via de energiefactuur. Maar we werken sowieso met een no-regret scenario. Wat we in de komende jaren investeren zal nooit nutteloos blijken in de verdere toekomst.”