Een waterpartij in je tuin: tips en aandachtspunten

Water brengt sfeer in je tuin of op het terras. Het zorgt voor iets extra, zonder dat het daarbij groot of veel moet zijn. Bovendien heeft dat water nog een andere belangrijke troef achter de hand: water helpt namelijk de temperatuur op extreem hete dagen aangenaam te houden.

Voordelen van een waterpartij in je tuin

Bedenk eens hoeveel mooier je tuin of terras er zou kunnen uitzien met een waterpartij. Bovendien verruimt een waterpartij je tuin, door de open ruimte die ze creëert en de reflectie in het water. Die waterpartij hoeft trouwens niet groot te zijn om van dit alles te kunnen genieten. Wie toch plek heeft voor een iets grotere vijver of waterplas, trekt nog meer leven aan: salamanders, kikkers, … Weet ook dat een waterpartij tot op zekere hoogte regenwater kan bufferen, zodat niet alle neerslag in je tuin en op je terras terechtkomt. En dat het aanwezige water kan helpen om de temperatuur in je tuin op hete dagen draaglijk te houden.

Diep genoeg

Hoe groter de waterpartij in je tuin, hoe meer effect ze zal hebben. Groter slaat hier trouwens niet alleen op de omvang, maar ook op de diepte van het water. Om echt een bron van leven te zijn en tegelijk te zorgen voor een biologisch evenwicht – waardoor het water helder en gezond blijft – moet het water gemiddeld minstens 85 cm diep zijn. Dit betekent niet dat je meters diep hoeft te gaan graven. Je waterpartij of vijver kan evengoed (deels) boven de grond. Zo kan je de vijverrand laten fungeren als zitmuur.

Koelend effect

Hoe groter en dieper het water, hoe beter ook het koelend effect. Water slaat namelijk veel minder warmte op dan andere materialen, zoals bakstenen of terrastegels. Terwijl het op je terras broeierig heet is, zijn het water en de lucht die erboven hangt veel koeler. Die koelte kan je laten doorstromen naar je terras door de waterpartij aan de zuid- of zuidwestkant van je terras in te planten. Wil je het helemaal koel houden, kan je natuurlijk ook je terras boven het water laten zweven.

Welk materiaal kan je gebruiken?

Een waterpartij moet perfect waterdicht zijn. Voor een vijver of waterpartij die je simpelweg in de tuin of volle grond uitgraaft, volstaat in de meeste gevallen een EPDM-folie. Toch voorzie je best een beschermlaag tegen uitstekende en vooral scherpe keitjes. Dat kan met een laag zandcement of met een geweven doek, die boven op de licht hellende ondergrond wordt aangebracht.

Een vijver of waterpartij met rechte wanden kan je uitvoeren in metselwerk, opnieuw afgewerkt met een EPDM-folie voor de waterdichting. Al zijn hier ook thermoplastische polyolefine, liners en polyester mogelijk. Voor kleinere waterbassins en -bakken zijn ook roestvrij staal, staal en cortenstaal geschikt. De twee laatste moet je aan de binnenkant wel voorzien van een roestwerende laag, zodat het water niet bruin kleurt. 

Daarnaast heb je ook een groot aanbod aan kant-en-klare vijvers, waterbakken, -bekkens, -tafels en -kanalen. Sommige uitgevoerd in kunststof in vrolijke kleuren en dus ideaal voor een bijzondere blikvanger in de tuin.

Welk water voor je waterpartij?

Wil je het water in je vijver of waterpartij graag zo helder en gezond mogelijk houden, zonder dat het je handenvol geld kost? Gebruik dan liever geen leidingwater. Het is niet alleen erg kostelijk, maar ook zo fel gezuiverd dat je mineralen zal moeten toevoegen om planten een snelle start te geven en te kunnen zorgen voor een biologisch evenwicht.

Regenwater is gratis en heeft in die zin dus een flinke streep voor. Het is echter vrij zuur. Maar er zijn planten die net blij zijn met zuur water. Andere zullen wat trager of minder uitbundig groeien. Met een handvol vijverkalk stuur je de zuurtegraad trouwens makkelijk zelf bij. Dit mag je trouwens elk voorjaar opnieuw doen, ter compensatie van het regenwater dat je waterpartij op natuurlijke wijze telkens aanvult.

Grondwater is ook een optie. Let wel, pomp je het water op uit een landbouwomgeving, dan is het gevaar groot dat het zoveel nitraten en nitrieten bevat dat algen explosief gaan groeien. Het lokale tuin- of vijvercentrum kent meestal wel de waterkwaliteit in de streek en kan je passend adviseren.

Hoe hou je het water helder?

Groen water of algenbloei, het is de grootste vrees van elke vijverbezitter. Vaak is de oorzaak een overdadige portie voedingsstoffen in het water. (Te) veel vissen en dus veel mest, stimuleren de groei van algen. Je hoeft echter niet steeds een heuse filterinstallatie te voorzien om dit te verhelpen. Zuurstofplanten zijn perfect in staat om een (normale) portie vissenmest en ander organisch afval weg te werken, zonder dat algen kans krijgen het water groen te kleuren. 

Idealiter zorg je onmiddellijk voor een goede en duurzame start. De combinatie van planten en nuttige bacteriën vormt een natuurlijke filter, die het water helder en gezond houdt. Die nuttige vijverbacteriën breng je zelf in het water. Je vindt ze zowel vriesgedroogd als in oplossing in gespecialiseerde zaken. Het is wel belangrijk dat de bacteriën een ‘thuis’ vinden. Wat vijversubstraat of gebakken kleikorrels met voldoende openingen op de bodem, zijn ideaal.

Je kan ook een aparte filter installeren; een reservoir of bak buiten de vijver of het waterelement, waarin borstels of andere filtermaterialen het vuil tegenhouden waarna het gezuiverde water terug de vijver wordt ingepompt. Werk je met een pomp, plaats dan ineens een uv-lamp op de instroomopening. Ze maakt komaf met algen en bacteriën die meeliften in het water.