Juiste metseltechniek gebruiken

Een muurtje metselen is voor veel klussers geen onoverkomelijk probleem. Een goede metseltechniek is wel erg belangrijk. Niet alleen om een mooi resultaat te boeken, maar ook om er voor te zorgen dat je geen mortel knoeit. Een absolute must als je een halfsteense muur bouwt met een luchtspouw, want te veel mortelresten halen de isolatiewaarde van de muur fors naar omlaag.

Wij beperken ons in deze klus tot de correcte handeling van het metselen met een metselkoord dat je tussen profielen opspant. Hoe je de profielen goed opstelt, lees je in onze klussen ‘Tuinmuurtje metselen’, ‘Tuinvijver metselen', ‘Brievenbus metselen’, …
Voor een goede samenstelling van de metselmortel, kan je onze klus ‘Beton en mortel mengen’ raadplegen.

Materiaal:	Gereedschap:
Mortel Bouwstenen Hout voor mal	Truweel Waterpas Mortelkuip Spankoord Profielen en schoorlatten Slijpmachine of sabel met kaphamer

Stap 1: mortelspecie oppikken met truweel

Dit is de belangrijkste stap bij het metselen, maar vergt heel wat oefening.
Het is de bedoeling dat je ‘worsten’ leert draaien door met de zijkant van je truweel langs de mortelkuip mortel omhoog te schrapen. Laat de mortel op je truweel dan weer vallen en draai je truweel weg van de wand van de kuip. Het opgepikte mengsel draait dan ongeveer een kwartslag. Herhaal deze handeling een 3-tal keer tot de mortel op het truweel er langgerekt en egaal uitziet, vandaar het worstendraaien.
De hoeveelheid mortelspecie die je oppikt, hangt af van het soort steen waar je mee werkt (gevelstenen, snelbouwstenen, cellenbetonblokken, …). In het begin zal je even moeten ondervinden wat de goede hoeveelheid is.

Stap 2: mortelspecie neerleggen

Leg de mortelspecie in een vloeiende beweging neer. En doe dit meteen over heel de te metselen lengte, zodat je daarna de bouwstenen veel sneller kan plaatsen.
Voor een normale halfsteense muur leg je de worsten van mortelspecie gewoon achter elkaar neer. Bij andere verbanden (zie ook onze klus ‘Metselverband kiezen’) is het soms beter om de mortel in de breedterichting neer te leggen. Ook hier zal je eerst moeten ondervinden wat het fijnst werkt. Zorg er in ieder geval voor dat de mortel de volledige steen zal ondersteunen.
Leg voor de eerste rij stenen de mortel wat dikker om eventuele oneffenheden op te vangen. Want het is belangrijk dat de eerste rij straks perfect waterpas komt te liggen.

Controleer de kwaliteit van de mortel door wat mortel op een steen te leggen en er een andere steen tegenaan te drukken. Hou dat zo’n minuut vol. Als je de stenen dan weer van elkaar neemt, zou een goede mortel over beide stenen verspreid moeten zijn. Is dat niet het geval, dan is de hechting van mortel niet optimaal.

Stap 3: eerste bouwsteen plaatsen

Druk de eerste steen in de mortelspecie. Gebruik de zijkant van je truweel om hem op gelijke hoogte met het opgespannen metselkoord te tikken. Als je met zware blokken werkt voor bijvoorbeeld een binnenspouwblad (snelbouwstenen, cellenbetonblokken, kalkzandstenen, betonstenen, …), kan je een vuisthamer gebruiken om de steen te manoeuvreren.
Opgelet: als je te veel moeite moet doen om de stenen op gelijke hoogte met het metselkoord te brengen, kan het ook zijn dat je de mortel te dik hebt gelegd, of dat het metselkoord niet op de juiste hoogte staat afgesteld.
Schraap de mortelresten die onder de steen uitkomen weg met de zijkant van je truweel en gooi ze terug in de mortelkuip. Dit is vooral belangrijk als je een muur metselt met luchtspouw. Want mortelresten die het binnenspouwblad met het buitenspouwblad verbinden, vormen een ongewilde koudebrug. En dat is nefast voor de isolatie van de muur.

Stap 4: volgende bouwstenen plaatsen

Strijk met je truweel mortselspecie op de kopse kant van de volgende steen. Strijk de mortel langs alle kanten glad voor een goede hechting.
Druk de nieuwe bouwsteen naar beneden in de mortelspecie en tegelijk ook naar opzij tegen de reeds gelegde steen. Tik bij met truweel of vuisthamer.
Werk op dezelfde manier de hele lengte af. Verstel dan het metselkoord om aan de volgende rij te beginnen.

Controleer regelmatig met je waterpas of je de stenen perfect recht op elkaar stapelt. Want ook al lijkt het alsof je de stenen telkens goed laat aansluiten met het gespannen metselkoord, in het begin is de kans groot dat je ze naar binnen of buiten gekanteld neerlegt. Oefenen is dus de boodschap.

Stap 5: stenen op maat maken

Om stenen op maat te maken, kan je werken met een slijpschijf (draag altijd een veiligheidsbril). Raadpleeg hiervoor onze klus ‘Machinaal slijpen en schuren’.
Een andere mogelijkheid is de stenen inkorten met een sabel (of een brede voegbeitel) en klaphamer. Leg hiervoor de steen vlak op de grond, teken de lijn af met een potlood en plaats de sabel recht op de afgetekende lijn. Geef dan een fikse klap met de kaphamer op de sabel en de steen zal nagenoeg recht op de lijn doorbreken. Voor een grotere nauwkeurigheid is het goed om vooraf eerst een gleuf in de steen te maken, bjivoorbeeld door de sabel een paar keer heen en weer te schuiven over de afgetekende lijn.

Stap 6: voegen uitkrabben

Ben je klaar met metselen of ga je de volgende dag verder, laat de mortel dan niet uitharden maar krab de voegen uit met een lang voegijzer. Dit vergemakkelijkt het voegen.
Begin met het uitkrabben van de horizontale voegen tot ongeveer 1cm diep. Hou het voegijzer onder een hoek en strijk het in één richting en strijk het daarna in de andere richting onder de tegenovergestelde hoek.
Krab ten slotte de verticale kopvoegen uit.
Raadpleeg eventueel onze klus ‘Gevelsteen voegen’.