Antwoord
EPB is een eis die wordt opgelegd aan het gebouw als geheel. Daarbij wordt gekeken naar het totale warmteverlies van binnen naar buiten, dus inclusief de slaapkamers. Daarvoor wordt een gemiddelde temperatuur gebruikt die bepaald is op basis van heel veel verschillende woningen. Dat klinkt misschien wat gek, want dat staat veraf van je eigen manier van leven. En niemand zal beweren dat je fout bent als je het graag fris hebt in de slaapkamer. Ik ben er zelfs zeker van dat er een pak mensen hetzelfde denken.
Maar jouw woning is, vanuit het perspectief van de overheid, niet enkel gebouwd voor jou. Ooit zal die woning verkocht worden. En de nieuwe mensen die erin wonen kunnen heel goed een totaal ander idee hebben over comfort in de slaapkamer. Daarom dat de regelgeving uitgaat van een gemiddelde temperatuur: zo is iedereen gelijk in de eisen die hij/zij moet halen, en is het resulterende gebouw ook geschikt voor heel wat verschillende soorten gebruikers.
Daarnaast nog enkele aanvullende opmerkingen:
- In je slaapkamer het raam openzetten is prima, maar eigenlijk doe je dat best wanneer je er slaapt. Want dan produceer je vocht en verbruik je verse lucht. Overdag, als de slaapkamer leeg staat, verluchten zorgt inderdaad voor een lagere temperatuur maar heeft eigenlijk niet zo heel veel zin.
- Bij woningen met een mechanisch ventilatiesysteem met warmterecuperatie een raam openzetten overdag zal een negatief effect hebben op de efficiëntie van de warmterecuperatie, want door het openstaande raam wordt de temperatuur in de slaapkamers lager en dus zal de lucht die naar de warmtewisselaar gaat om zijn warmte af te geven aan de inkomende lucht ook kouder zijn. Niet dat het effect catastorfaal zal zijn en tot ijskoude lucht zal leiden, maar het is zeker niet optimaal.
Anderzijds: door zo te ventileren, moet het raam ook niet meer open om altijd verse lucht te hebben in de slaapkamer.
Ter vergelijking: in mijn oude niet-geïsoleerde huurappartement (met enkel glas in de slaapkamer en zonder ventilatie) stond het raam in mijn slaapkamer altijd, dag en nacht, op kip. Lekker koud in de winter, maar altijd goed geventileerd. Ik had dan ook geen last van schimmelvorming in de slaapkamer.
Nu ik zelf een appartementje heb gekocht en gerenoveerd (HR-glas en een mechanisch ventilatiesysteem omdat het verkeerslawaai buiten zodanig hoog is dat ik geen raam op kip kan zetten of roosters kan plaatsen en wel ventilatie wil), moet dat raam niet meer op kip. Ik heb nog steeds een goed geventileerde slaapkamer zonder schimmel, en mis eigenlijk die ijskoude wintertemperaturen in de slaapkamer niet echt…
- Het warmteverlies wordt bepaald door zowel de warmteweerstand als door het temperatuurverschil. En dat laatste is tussen slaapkamer en aanpalende ruimten niet zo heel groot.
Kan je dergelijke lage slaapkamertemperatuur bereiken met een thermisch geoptimaliseerd gebouw? Dat wordt moeilijk. Er zijn wel een aantal zaken die je kan doen:
- Je kan de slaapkamers eerder onderaan de woning plaatsen (warme lucht stijgt)
- Je plaatst de slaapkamers eerder op het noorden zodat ze weinig warmtewinsten opvangen (die zijn meer welkom in de leefruimten waar ze voor gratis verwarming zorgen)
- Je kiest voor een goede ventilatie waarbij je rekening kan houden met de gevraagde lagere temperatuur.
- En bedenk je dat de lage temperatuur in de slaapkamer vooral een neveneffect is van een goed geventileerde en dus gezonde slaapkamer zonder schimmels, en dat je dit bij een gecontroleerde mechanische ventilatie (systeem C of D, al dan niet met vraagsturing) altijd bereikt, zonder dat je daarvoor die lagere temperaturen nodig hebt.
Beantwoord door: Wouter Hilderson , Pixii – Kennisplatform Energieneutraal Bouwen