Houten gevelbekleding: plaatsing, prijs en onderhoud

Houten gevelbekleding wordt vaak als accent gecombineerd met andere materialen, maar ook een volledig houten gevel is een optie. Waarop moet je letten als je voor hout als gevelbekleding kiest? We zetten de aandachtspunten voor je op een rij. Van de soorten hout die geschikt zijn tot de plaatsing ervan.

Waarom kiezen voor houten gevelbekleding?

Tegenwoordig laten steeds meer mensen hun gevel volledig of deels bekleden met hout. Hout heeft een warme, natuurlijke uitstraling en past zowel bij moderne als landelijke bouwstijlen. Het materiaal is van nature isolerend en is milieuvriendelijk. Zeker als je kiest voor hout met een duurzaamheidslabel zoals PEFC. Hout vraagt wel meer onderhoud dan andere soorten gevelbekleding, maar met de juiste behandeling kan een houten gevel jarenlang meegaan. 

Voor- en nadelen

Hout als gevelbekleding heeft zowel voor- als nadelen. We lijsten ze op in deze tabel.

Risicoklasse hout 

Naargelang de toepassing is hout onderverdeeld in verschillende risicoklassen. Per risicoklasse worden er aan hout andere eisen gesteld qua duurzaamheid. Houten gevelbekleding valt onder risicoklasse 3. Voor deze klasse komen houtsoorten in aanmerking met een natuurlijke duurzaamheid die in klasse I,II of III valt, zoals onder andere Afrikaans padoek (I), western red cedar (II), Europees eikenhout (II-III), … Maar ook minder duurzame houtsoorten kunnen dienst doen, als ze tenminste professioneel verduurzaamd zijn of een hittebehandeling of acetylering (chemisch proces) hebben ondergaan.

Duurzaamheidsklasse hout 

Op basis van duurzaamheid wordt hout onderverdeeld in duurzaamheidsklassen. De natuurlijke duurzaamheid is de natuurlijke weerstand tegen aantasting door schimmels en insecten. Een hogere duurzaamheid impliceert een langere levensduur. Hout uit duurzaamheidsklasse I zal dus langer meegaan dan een soort uit klasse II of III. Een houtsoort uit klasse III zal - indien de plaatsing volgens de regels van de kunst gebeurt - over het algemeen de levensduur van een woning evenaren.

Houtsoorten voor gevelbekleding

Verschillende houtsoorten zijn geschikt als gevelbekleding. Dit zijn de meest gebruikte en hun eigenschappen:

• Thermisch gemodificeerd hout zoals thermo ayous, thermo essen, thermo grenen (duurzaamheidsklasse I of II na modificatie): milieuvriendelijk alternatief dat minder gevoelig is voor schimmels en insecten
• Tropisch hardhout zoals padouk, afrormosia, afzelia, merbau, iroko (meestal duurzaamheidsklasse I): zeer duurzaam en lange levensduur
• Lariks / douglas (duurzaamheidsklasse III): Europese houtsoorten met een warme uitstraling
• Europese eik (duurzaamheidsklasse II of III): hardhout dat duurzaam is mits een goede behandeling
• Western red cedar (duurzaamheidsklasse II): mooie kleur en duurzaam
• Accoya (duurzaamheidsklasse I): zeer duurzaam en onderhoudsarm
• …

Prijs 

De prijs van houten gevelbekleding hangt af van de houtsoort. We zetten enkele richtprijzen op een rij in onderstaande tabel.

Maak bij je keuze de afweging tussen criteria zoals prijs, uitzicht, duurzaamheid en levensduur. Voor een exacte prijsinschatting kan je offertes van meerdere vakmannen vergelijken. Vraag ze gratis aan via onze dienst 'Offertes aanvragen'.

Welk soort hout kiezen voor je gevelbekleding?

Naast de prijs, kleur en uitstraling zijn er nog een aantal zaken waarmee je rekening kan houden als je op zoek bent naar de juiste houtsoort voor je gevelbekleding. Kijk in de eerste plaats naar de duurzaamheidsklasse. Hout uit klasse I is het duurzaamst en gaat het langste mee. Controleer of het hout PEFC-gecertificeerd is. Zo weet je of het hout afkomstig is uit duurzaam bosbeheer. Houd tot slot ook rekening met het onderhoud. Sommige houtsoorten vergrijzen op natuurlijke wijze, terwijl andere regelmatig behandeling vragen met beits of olie om de kleur te behouden.

Akoestische en thermische eigenschappen van houten gevelbekleding

Hout isoleert van nature beter dan baksteen of beton. Maar houten gevelbekleding alleen is niet voldoende om je buitenmuren te isoleren. Achterliggend wordt altijd nog isolatie geplaatst. Hout dempt geluid ook beter dan metalen of kunststof gevelbekleding, maar de akoestische isolatie wordt vooral door de volledige gevelopbouw bepaald, inclusief de isolatielaag. Houten gevelbekleding draagt dus in beperkte mate bij aan de thermische en akoestische isolatie van je woning. 

Houten gevelbekleding met isolatie combineren

Houten gevelbekleding met buitengevelisolatie combineren is een goede manier om je woning energiezuiniger te maken. Hoe beter je woning geïsoleerd is, hoe minder energie je nodig hebt om te verwarmen of koelen. Je kan het combineren met minerale wol, houtvezelplaten, of PUR- of PIR-platen. Voorzie altijd een dampopen folie die het isolatiemateriaal beschermt tegen vocht van buitenaf en zorg dat er voldoende ventilatieruimte is tussen de isolatielaag en gevelbekleding om vochtproblemen te vermijden.

Opbouw houten gevelbekleding

Houten gevelbekleding wordt niet rechtstreeks tegen je buitenmuur bevestigd. De opbouw ziet er als volgt uit: 

• Binnenmuur uit baksteen, beton, houtskelet, …
• Dampscherm dat voorkomt dat vochtige lucht uit de woning in de isolatie komt.
• Isolatiemateriaal
• Dampopen folie die de isolatie beschermt tegen vocht van buitenaf
• Luchtspouw van 2 tot 4 cm breed
• Onderconstructie van verticale of horizontale latten
• Houten gevelbekleding 

Gesloten versus open houten gevelbekleding

Houten gevelbekleding kan op twee manieren geplaatst worden: met een gesloten of een open profiel:

• Gesloten houten gevelbekleding: De planken sluiten naadloos aan of overlappen, waardoor er geen open voegen tussen de planken zijn. Deze manier van plaatsing biedt een strakke, traditionele uitstraling en een betere bescherming tegen wind, regen en ongedierte.
• Open houten gevelbekleding: Voor een moderne uitstraling kan je een kleine open voeg tussen de planken laten waardoor de achterliggende laag (vaak een zwarte, waterdichte en dampopen folie) zichtbaar is door de voegen. Hierdoor kan water sneller worden afgevoerd en wordt de spouw beter geventileerd, wat goed is voor de levensduur van het hout. Het is wel belangrijk dat de achterliggende constructie perfect waterdicht is, zodat er geen vocht in de isolatielaag dringt. 

Of je voor gesloten of open houten gevelbekleding kiest, hangt af van de uitstraling die je wilt (strak traditioneel versus luchtig modern) en de gewenste bescherming. Open gevelbekleding is populairder bij moderne architectuur, maar minder geschikt voor extreem natte of winderige locaties als de onderconstructie niet perfect waterdicht is. 

Horizontale versus verticale houten gevelbekleding

Je kan houten gevelbekleding horizontaal of verticaal plaatsen. Dit heeft niet alleen invloed op de uitstraling van je woning, maar ook op de afwatering en montagewijze.

• Horizontaal: De planken worden horizontaal geplaatst. Dit zorgt voor een klassieke en landelijke uitstraling. Je woning wordt optisch verbreed. Het is een ideale keuze voor woningen met een beperkte hoogte of voor wie een landelijke uitstraling wil creëren. Om een goede waterdichtheid te garanderen is het belangrijk dat de planken overlappen.
• Verticaal: De planken worden rechtop geplaatst. Dit oogt slank en geeft een woning meer hoogte. Het is de ideale keuze voor moderne of minimalistische bouwstijlen. Verticale gevelbekleding zorgt voor een betere afwatering, waardoor de kans op houtrot kleiner is. Ook een open voeg voor extra ventilatie is mogelijk. 

Zelf plaatsen of laten doen? 

Als je handig bent of ervaring hebt met klussen, kan je zelf houten gevelbekleding plaatsen. Zo kan je werken op jouw ritme en bespaar je op arbeidskosten. Een foutieve plaatsing kan echter zorgen voor vochtproblemen of een minder lange levensduur van het hout. 

Heb je weinig ervaring of wil je zeker zijn van een correcte plaatsing, dan laat je de plaatsing beter over aan een vakman. Die heeft de nodige kennis, werkt sneller en biedt doorgaans garantie op het geleverde werk. Vraag altijd meerdere offertes op om prijzen te vergelijken. Via onze tool ‘Offertes aanvragen’ krijg je gratis offertes van gespecialiseerde vakmannen uit jouw buurt. 

Hoe houten gevelbekleding plaatsen?

Houten gevelbekleding correct plaatsen is belangrijk voor een mooi en duurzaam resultaat. Wil je er zeker van zijn dat je gevel bestand is tegen weer en wind en jarenlang meegaat? Besteed dan voldoende aandacht aan de onderconstructie, ventilatie en bevestigingsmethode. Dit stappenplan helpt je op weg: 

1. Plaats de onderconstructie
   Houten gevelbekleding wordt niet rechtstreeks tegen de gevel geplaatst, maar tegen een regelwerk. Bevestig de houten of metalen latten met pluggen en schroeven verticaal of horizontaal, afhankelijk van de gewenste richting van je gevelbekleding. Wordt je gevelbekleding horizontaal geplaatst, plaats de latten dan verticaal tegen de tegel. Als je voor verticale gevelbekleding kiest, plaats de latten dan horizontaal. Voorzie achter het regelwerk ook een dampopen folie die de achterliggende isolatie beschermt en zorg voor voldoende ventilatieruimte.
2. Bevestig de houten gevelbekleding
   Plaats de houten gevelbekleding op het regelwerk met schroeven of nagels. Bij een horizontale plaatsing bevestig je de eerste plank aan de onderkant en werk je van hieruit omhoog. Bij een verticale plaatsing start je aan de zijkant en werk je naar opzij. Houd bij een open plaatsing rekening met de tussenafstanden.
3. Werk de gevel af
   Werk tot slot de randen en hoeken af met profielen of latten. Je kan het hout indien gewenst behandelen met een olie of beits voor extra bescherming. Sommige houtsoorten zijn op voorhand al behandeld. 

Welke folie achter gevelbekleding gebruiken?

Achter houten gevelbekleding wordt meestal een dampopen, waterkerende folie aangebracht. Die beschermt je woning tegen regen en vocht van buitenaf, maar zorgt er wel voor dat vocht van binnen naar buiten kan ontsnappen. Kies je voor open houten gevelbekleding? Dan is een uv-bestendige zwarte folie noodzakelijk.

Behandeling houten gevelbekleding

Of je je houten gevel extra moet behandelen voor een betere bescherming hangt af van het soort hout. Zo zijn er onbehandelde houtsoorten die natuurlijk vergrijzen en geen verdere onderhoudsbehandeling vragen, maar er zijn ook soorten die je moet beitsen of oliën.

• Onbehandeld: Sommige houtsoorten hebben geen behandeling nodig en vergrijzen geleidelijk onder invloed van zon en regen.
• Behandelen met beits: Met beits bescherm je het tegen vocht en uv-stralen. Meestal moet je het hout om de paar jaar opnieuw beitsen. Je kan kiezen voor een dekkende beits die het hout een andere kleur geeft of een transparante beits waarbij de structuur van het hout zichtbaar blijft.
• Behandelen met olie: Met olie bescherm je het hout tegen vocht en uv-stralen. Herhaal dit regelmatig voor een blijvende bescherming. 

Brandveiligheid 

Hout is brandbaar en van nature minder brandveilig dan andere materialen zoals steen of metaal. Daarom gelden in België strenge normen voor houten gevelbekleding. De brandveiligheid wordt beoordeeld volgens de Europese brandreactieklasse. Welke brandklasse vereist is, hangt af van de functie en hoogte van het gebouw en de behandeling van het hout. Voor eengezinswoningen wordt doorgaans minimaal brandklasse D vereist, terwijl hoge gebouwen aan strengere eisen moeten voldoen (brandklasse B of C). Vraag naar de brandklasse bij de fabrikant. 

Onderhoud

Welk onderhoud je houten gevel nodig heeft, hangt af van het soort hout. Sommige soorten hebben geen onderhoud nodig, terwijl andere regelmatig gebeitst of geolied moeten worden. Volg altijd het advies van de fabrikant op. 

Om je houten gevel te reinigen, kan je een zachte borstel, water en eventueel wat zeep gebruiken. Gebruik nooit een hogedrukreiniger om je gevel schoon te maken. Houtvezels kunnen hierdoor open gaan staan, waardoor het vuil zich juist gemakkelijker kan hechten. 

5 onmisbare tips voor een houten gevel 

Wil jij ook een houten gevel? We geven nog enkele belangrijke tips:

1. Ga langs bij een houtspecialist voor informatie. Hij weet welke houtsoorten op dat moment een gunstige prijs-kwaliteitverhouding hebben.
2. De ideale dikte voor beplanking is 18 mm of meer. De verhouding dikte/breedte bedraagt 1/6 voor minder stabiele houtsoorten zoals lorkenhout en 1/8 voor stabiele houtsoorten zoals western red cedar en Afrikaans padoek.
3. De lengte van de tand bedraagt ideaal tussen de 10 en 12 mm bij stabiele houtsoorten en ongeveer 15 mm bij minder stabiele houtsoorten. De ventilatiespouw moet minstens 15 mm zijn.
4. Kopse uiteinden moet je beschermen tegen regen en wind met eindprofielen, afdeklatten, een oversteek, ... Gebruik steeds inox bevestigingsmiddelen.
5. Blijf met je gevelbekleding op minstens 15-20 cm van de grond. Hout dat in contact komt met de grond krijgt immers meer te verduren. Voorzie een drainerende ondergrond om spatten op je gevel te vermijden.

FAQ: houten gevelbekleding