"We zetten in op AI om het EPC te controleren"

Embuild Vlaanderen wil meer betrouwbare EPC’s. Volgens hen moeten er meer controles komen, moeten de opleidingen verbeteren en moet het systeem zelf een opknapbeurt krijgen. Wij vroegen Lotte Ringoot, woordvoerder van het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) om een reactie. 

EPC controle via AI

Het renovatiebeleid staat of valt met betrouwbare EPC’s. Naar aanleiding van het toenemend aantal klachten ijvert Embuild Vlaanderen voor meer expertise, controle en uniformiteit. Wij klopten aan bij het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA). Zij melden dat het aantal klachten in 2023 strandde op 373 klachten, waarvan 227 gegronde klachten. Hiervoor werd dus een verdere controle opgestart. Dat ten opzichte van 220.631 geldig opgemaakte EPC’s in 2023. Volgens VEKA nam de Vlaamse regering al verschillende maatregelen om de kwaliteit van de EPC’s te verbeteren. “Op die manier komt de regering tegemoet aan de oproep van Embuild Vlaanderen”, weet woordvoerder Lotte Ringoot van VEKA. “Zo werd bijvoorbeeld de handhaving geïntensiveerd. Sinds 2022 is het aantal controleurs verdubbeld en sinds vorig jaar wordt de kwaliteit van de EPC’s op basis van steekproeven en na klachten sterker gecontroleerd. Daarnaast willen we meer inzetten op foutdetectie via AI.”  

Zwaardere boetes en sancties

Naast een toenemend aantal klachten, nemen tevens de boetes voor energiedeskundigen toe. Die worden zwaarder gesanctioneerd of zelfs geschorst. “Er zijn zwaardere sancties bij het maken van fouten door de energiedeskundige. Zo is er een verdubbeling van de minimumboete. Die bedraagt nu 500 euro en kan oplopen tot 5.000 euro per dossier. Als blijkt dat een energiedeskundige herhaaldelijk fouten maakt, bewust foute gegevens invoert, de kwaliteit ondermaats is of niet meer aan de voorwaarden voldoet, dan kan hij tijdelijk geschorst worden, onder verhoogd toezicht geplaatst worden of zelfs een definitief beroepsverbod krijgen. Na de schorsingstermijn moet de energiedeskundige opnieuw slagen voor het EPC-examen om terug aan de slag te mogen.”

Pas voor 2026

Minister van Energie Zuhal Demir besliste eind 2023 al dat er geen belangenvermenging mag zijn bij energiedeskundigen. Zij mogen niet deskundige én aannemer of vastgoedbemiddelaar zijn. VEKA laat weten dat deze maatregel pas ten vroegste midden 2026 ingaat. “Daarnaast werd beslist om strengere eisen in te voeren voor wie het beroep van energiedeskundige wil uitoefenen. Enkel een erkende energiedeskundige zal nog op plaatsbezoek mogen gaan om een EPC op te maken, en dus bijvoorbeeld geen administratief medewerker. 

Ten vroegste vanaf midden 2026 is het pas verboden voor een energiedeskundige om een EPC van een woning op te maken als hij ook als aannemer of vastgoedbemiddelaar bij de woning betrokken is

Vijfjaarlijks examen

Een andere Vlaamse maatregel is de invoering van het vijfjaarlijks examen. Erkende energiedeskundigen moeten elke vijf jaar een examen afleggen om hun expertise aan te tonen. Voor nieuwe energiedeskundigen, of zij die geschorst zijn geweest, is er het centrale examen. “Die examens zullen vanaf januari 2025 weer rechtstreeks door de Vlaamse overheid georganiseerd worden en dus niet meer door externe exameninstellingen. We gaan de basisopleiding voor energiedeskundigen sterk uitbreiden, met meer aandacht voor de praktijk.” Nieuw is dat de lesgever zelf erkend moet zijn als energiedeskundige type A en dus moet slagen voor het centraal examen.

Extra ondersteuning

Tot slot pleit Embuild Vlaanderen voor een inhoudelijke opknapbeurt van het systeem zelf. VEKA geeft aan dat er reeds automatische waarschuwingen en foutmeldingen in de software zijn om fouten te vermijden. “Daarnaast zijn er de verplichte jaarlijkse vormingen en is er een helpdesk die onze energiedeskundigen kan ondersteunen.”