Een goede luchtvochtigheid in huis: tips tegen droge of vochtige lucht

Een goede luchtvochtigheid in huis is belangrijk om vochtproblemen en gezondheidsklachten te voorkomen. Maar wat is een goede luchtvochtigheid? En wat zijn de gevolgen als de lucht in je woning te vochtig of te droog is? Met deze tips zorg je voor een gezonde leefomgeving en hou je de luchtvochtigheid in je woning op peil!

Wat is luchtvochtigheid?

De luchtvochtigheid is de hoeveelheid waterdamp die in de lucht circuleert. We maken een onderscheid tussen de absolute en relatieve luchtvochtigheid:

• Absolute luchtvochtigheid: geeft aan hoeveel water er in de lucht zit.
• Relatieve luchtvochtigheid: geeft in procent aan hoeveel waterdamp er in de lucht zit ten opzichte van de maximale hoeveelheid waterdamp. 

Hoe de luchtvochtigheid meten? 

Je kan de luchtvochtigheid meten met een hygrometer. Dit toestel is al verkrijgbaar voor 15 euro en geeft de relatieve luchtvochtigheid in procent weer. Zo kan je aflezen of de luchtvochtigheid goed, te hoog of te laag is. Plaats de hygrometer voor een correcte meting niet tegen de wand van een buitenmuur of in de buurt van een raam. Op deze plaatsen kan de luchtvochtigheid namelijk afwijken. 

De ideale luchtvochtigheid in huis 

De ideale luchtvochtigheid in huis ligt tussen de 40% en 60%. Dat wil zeggen dat de lucht tussen de 40% en 60% aan deeltjes waterdamp moet bestaan. 

Verschilt de luchtvochtigheid per kamer?

De luchtvochtigheid kan per kamer in huis verschillen door factoren zoals het gebruik van verwarming, airco of ventilatie, het aantal mensen in een kamer en de activiteit (douchen, koken, slapen). Zo kan de luchtvochtigheid stijgen als je doucht, kookt of met veel personen in dezelfde ruimte bent, of door een gebrek aan ventilatie. 

Hoge luchtvochtigheid in huis

Is de luchtvochtigheid boven de 60%? Dan is de lucht in huis te vochtig. Dat kan het geval zijn in de zomer of in vochtige kamers waar te weinig ventilatie is, zoals de kelder of badkamer. Ook alledaagse zaken zoals ademen, transpireren, douchen, koken, strijken, … zorgen voor een hogere luchtvochtigheid. Om de luchtvochtigheid op peil te houden en vochtproblemen te vermijden, is het belangrijk dat het vocht in de lucht voldoende wordt afgevoerd naar buiten. 

Gevolgen hoge luchtvochtigheid 

Een te hoge luchtvochtigheid kan op termijn leiden tot vochtproblemen en schimmels en schade aanrichten aan je woning of gezondheid. Door te veel vocht in de lucht kan hout in huis uitzetten of rotten, behang of plinten kunnen loslaten, deuren kunnen klemmen, … Er kan ook een muffe geur hangen en je kan luchtwegklachten of allergieën krijgen. Te veel vocht in huis is ook nadelig voor je energierekening. Je hebt namelijk tot 20% meer energie nodig om een vochtige ruimte te verwarmen. 

Hoe kan je de luchtvochtigheid verlagen?

Wil je de luchtvochtigheid in huis verlagen? Dan kan je verschillende zaken ondernemen: 

• Laat je was niet binnen drogen.
• Verlucht je woning door je ramen elke dag een kwartier open te zetten.
• Gebruik de dampkap wanneer je kookt.
• Open je vaatwasser niet meteen als hij klaar is.
• Gebruik indien nodig een luchtontvochtiger om vocht uit je woning te verwijderen.

Lage luchtvochtigheid in huis

Is de luchtvochtigheid in je woning lager dan 40%? Dan spreken we van een lage luchtvochtigheid. De lucht is in dat geval te droog. Dat komt vooral voor in de winter, omdat koude lucht minder vocht bevat en de verwarming vaker aanstaat. 

Gevolgen lage luchtvochtigheid

Een lage luchtvochtigheid brengt minder schade toe aan je woning dan een hoge luchtvochtigheid. Wel kan droge lucht leiden tot verschillende gezondheidskwaaltjes, zoals gebarsten lippen, een droge huid, geïrriteerde ogen, hoofdpijn, hoesten, concentratieproblemen… Ook kunnen er barsten ontstaan in hout, drogen planten sneller uit en kunnen muziekinstrumenten ontstemd geraken. 

Hoe kan je de luchtvochtigheid verhogen?

De volgende zaken helpen om de luchtvochtigheid in huis te verhogen: 

• Zet je verwarming niet te hoog, want hoe hoger de temperatuur, hoe droger de lucht.
• Zet een bakje met water op je verwarming.
• Laat je was een keertje binnen aan de lucht drogen.
• Gebruik indien nodig een luchtbevochtiger.

Belang van ventilatie 

De beste oplossing voor een goede luchtvochtigheid in huis en een gezond binnenklimaat, is ventileren. Een vraaggestuurd ventilatiesysteem ververst de lucht in huis automatisch: er komt verse lucht binnen en de vervuilde, vochtige lucht wordt naar buiten afgevoerd. Er zijn verschillende soorten ventilatiesystemen die je kan plaatsen: 

• Plaatselijke ventilator: Wil je in een vochtige ruimte zoals je badkamer ventilatie voorzien, dan kan je zelf een vraaggestuurde badkamerventilator monteren. Die is meestal verbonden met de verlichting in de ruimte en zal automatisch werken wanneer je de verlichting aandoet.
• Ventilatiesysteem C of C+: Ga je de ramen in je woning vervangen? Dan kan je kiezen voor nieuwe ramen met raamroosters waarlangs verse lucht binnenkomt. De vervuilde lucht wordt door een ventilatiesysteem C mechanisch afgevoerd via afvoeropeningen. Is de luchtafvoer vraaggestuurd via zelfregulerende roosters, dan spreken we van C+.
• Ventilatiesysteem D of D+: Ga je bouwen of ingrijpend renoveren, dan kan je een netwerk van ventilatiebuizen voorzien in combinatie met een ventilatiesysteem D, waarbij zowel de toe- als afvoer van de lucht mechanisch gebeurt. Een ventilatiesysteem D+ is nog efficiënter. Het maakt gebruik van warmteterugwinning door de warmte uit de afgevoerde lucht te recupereren via een warmtewisselaar.

Tips voor een goede luchtvochtigheid

Naast een ventilatiesysteem, zijn er nog enkele tips die je kan toepassen om de luchtvochtigheid op peil te houden: 

• Verlucht je woning voldoende.
• Ventileer extra wanneer je doucht.
• Gebruik je dampkap wanneer je kookt.
• Laat de was buiten drogen of gebruik je droogkast.
• Open je vaatwasser niet meteen wanneer die klaar is.
• Pak onderliggende vochtproblemen op tijd aan.
• Plaats eventueel een luchtontvochtiger.

Is luchtvochtigheid seizoensgebonden?

De luchtvochtigheid in huis kan sterk variëren afhankelijk van de periode van het jaar. Dit heeft te maken met de weersomstandigheden en de manier waarop we onze huizen verwarmen en ventileren. 

In de winter is de buitenlucht vaak koud en droog. Wanneer we de lucht binnen opwarmen, dan daalt de luchtvochtigheid nog verder, met een droge binnenlucht tot gevolg. In de zomer is de luchtvochtigheid buiten vaak hoger door de warmere temperaturen. Dat kan ook binnenshuis voor een hogere luchtvochtigheid zorgen. Zeker als er slechte ventilatie is. In de herfst en lente kan de luchtvochtigheid sterk variëren afhankelijk van het weer. Als het regent kan het vochtgehalte in huis stijgen, terwijl het op zonnige dagen kan dalen. 

Om de luchtvochtigheid te reguleren, kan je verschillende maatregelen nemen op basis van het seizoen:

• Altijd: open je ramen en deuren regelmatig of gebruik een ventilatiesysteem om je huis te verluchten.
• Winter: gebruik een luchtbevochtiger of plaats waterbakjes bij je radiatoren om de lucht vochtig te houden.
• Zomer: gebruik een luchtontvochtiger of airconditioner om vocht uit de lucht te halen.

FAQ: luchtvochtigheid in huis