Mansardedak: complete gids met voordelen, prijs en tips

Het mansardedak, ook wel Frans dak genoemd, combineert stijl met extra leefruimte. In deze complete gids ontdek je alles over de constructie, isolatie, dakbedekking, vergunningen en onderhoud. We vergelijken het mansardedak ook met andere daktypes en geven praktische tips over kosten, plaatsing en zonnepanelen.

Wat is een mansardedak?

Een mansardedak is een type dak met twee hellingen aan elke zijde: een flauwe helling aan het bovenste deel en een steile helling aan het onderste deel. Daardoor lijkt het alsof het dak bijna recht omhoog gaat aan de onderkant, met bovenaan een vlakker stuk. De constructie zorgt voor extra bruikbare ruimte onder het dak (vaak voor slaapkamers of zolderkamers) zonder dat het gebouw erg hoog hoeft te worden. Je ziet mansardedaken vaak bij herenhuizen, landelijke boerderijen en bij renovaties om meer woonoppervlak te creëren.

Voor- en nadelen

Het mansardedak zorgt voor een elegante uitstraling en extra leefruimte, maar heeft ook enkele aandachtspunten. We zetten de belangrijkste voor- en nadelen op een rij:

Waarom zou je kiezen voor een mansardedak?

Een mansardedak is een esthetische en slimme optie om je woning functioneler te maken. Dit zijn de voornaamste redenen om voor dit daktype te kiezen: 

1. De steile onderkant van het dak creëert veel bruikbare ruimte op de bovenverdieping, perfect voor extra slaapkamers, een kantoor of een hobbyruimte.
2. Het klassieke Franse ontwerp geeft woningen een elegante, statige uitstraling die direct opvalt.
3. Je wint extra ruimte zonder dat het huis hoger moet worden gebouwd.
4. Meer woonoppervlakte en een unieke dakvorm kunnen de verkoopwaarde van een huis verhogen.
5. Mansardedaken zijn geschikt voor verschillende dakmaterialen en bieden mogelijkheden voor dakkapellen, dakramen of zonnepanelen.

Prijs

De kosten van een mansardedak hangen af van de grootte van het dak, de gebruikte materialen, isolatie, dakbedekking en de complexiteit van de constructie. Gemiddeld kun je rekening houden met deze kosten:

Vraag altijd meerdere offertes aan, zodat je een realistisch beeld krijgt van de totale kosten inclusief arbeid en materialen.

Een mansardedak plaatsen

Het plaatsen van een mansardedak vraagt, zowel bij nieuwbouw als dakrenovatie, om een nauwkeurige planning en vakmanschap. De plaatsing verloopt volgens dit stappenplan:

Ontwerp en planning

• Bepaal de gewenste hellingen en hoogte van het dak.
• Controleer de bouwvoorschriften en vergunningseisen.
• Kies het type dakbedekking en isolatie.

Constructie van het dak

• Plaats de draagbalken en spanten volgens het ontwerp.
• Bouw de dubbele hellingen van het mansardedak, met een flauwe bovenkant en steile onderkant.

Dakbedekking en afwerking

• Breng de gekozen dakbedekking aan (dakpannen, leien, zink ...).
• Werk de dakranden, dakgoten en nokken netjes af.

Isolatie en binnenafwerking

• Plaats isolatie tussen de spanten om warmteverlies te beperken.
• Werk de zolder of extra ruimtes netjes af met gipsplaten of hout.

Controle 

• Controleer op lekken en bouwfouten.

Constructie mansardedak

Het mansardedak is een daktype dat bestaat uit twee hellingen aan elke zijde: een steile onderkant en een flauwe bovenkant. De constructie vraagt om een zorgvuldige planning en vakmanschap. Dit zijn de belangrijke onderdelen: 

Dakspanten en draagbalken

• De basis van het dak is een skelet van spanten en draagbalken, meestal van hout of staal.
• De spanten ondersteunen de dubbele hellingen en dragen het gewicht van de dakbedekking.

Onder- en bovenhelling

• Onderhelling: steil, zorgt voor maximale bruikbare ruimte binnenin het huis.
• Bovenhelling: flauw, vermindert de totale hoogte en zorgt voor de elegante uitstraling.

Knikpunten

• De overgang tussen de steile en flauwe helling wordt de knik genoemd.
• Deze punten vragen om extra versteviging om te voorkomen dat ze doorbuigen of scheuren.

Dakbedekking

• Op de constructie komt de gekozen dakbedekking.
• De constructie moet draagkrachtig genoeg zijn voor het gekozen materiaal.

Isolatie en binnenafwerking

• Tussen de spanten komt isolatie om warmteverlies te beperken.
• De binnenafwerking kan bestaan uit gipsplaten of een houten bekleding.

Ventilatie en waterafvoer

• Correct geplaatste ventilatie voorkomt condensatie en vochtproblemen.
• Dakgoten en regenpijpen zorgen voor een goede waterafvoer.

Welke dakbedekking op een mansardedak?

Een mansardedak kan met verschillende materialen worden bedekt, afhankelijk van je stijl, en budget. Belangrijk is dat het materiaal geschikt is voor beide hellingen. Dit zijn veelgebruikte dakbedekkingen voor een mansardedak:

Keramische dakpannen

• Klassiek en duurzaam
• Lange levensduur
• Geschikt voor de meeste hellingen

Betonnen dakpannen

• Goedkoper dan keramiek
• Lange levensduur
• Zwaarder, dus dakconstructie moet sterk zijn

Leien

• Elegant en traditioneel
• Lichtgewicht en duurzaam
• Vereist vakkundige plaatsing

Zinken dakbedekking

• Modern, strak en onderhoudsvriendelijk
• Flexibel materiaal dat goed op knikpunten past
• Lange levensduur

Bitumineuze dakbedekking of shingles

• Goedkoop en relatief eenvoudig zelf te plaatsen
• Minder duurzaam dan pannen of leien
• Geschikt voor hellende daken vanaf 15°

Tip: Bij een mansardedak met veel knikpunten en hoeken zijn lichte en flexibele materialen vaak makkelijker te plaatsen en minder kwetsbaar voor lekkages.

Hoe een mansardedak isoleren?

Dakisolatie is cruciaal om warmteverlies te beperken, je energiekosten te verlagen en een comfortabel binnenklimaat te creëren. Door de steile helling en de knikpunten moet je de isolatie van een mansardedak goed aanpakken. Dat kan met dit stappenplan:

Stappen en opties voor isolatie

Kies het type isolatie

• Glaswol of steenwol: veelgebruikt, goed thermisch en akoestisch isolerend, relatief goedkoop.
• Hardschuimplaten (PUR/PIR): dunner en zeer isolerend, ideaal bij beperkte ruimte.
• Ecologische materialen: houtvezel, vlas of schapenwol voor natuurlijke isolatie.

Plaatsing van isolatie

• Tussen de spanten: traditionele methode, vaak gecombineerd met een dampremmende folie aan de warme zijde om condensatie te voorkomen.
• Onder de spanten: zorgt voor een vlak plafond aan de binnenzijde en extra isolatie.
• Combinatie van boven en tussen spanten: maximale isolatie bij behoud van ruimte.

Aandacht voor knikpunten

• De overgang van de steile onderhelling naar de flauwe bovenhelling moet zorgvuldig geïsoleerd worden om koudebruggen te voorkomen.
• Flexibele isolatiematerialen werken het beste bij deze knikpunten.

Dampremmende folie en luchtdichting

• Essentieel om vochtproblemen en schimmelvorming te voorkomen.
• Zorg voor een luchtdichte afwerking, vooral rond ramen, hoeken en knikpunten.

Afwerking van het interieur

• Gipsplaten, houten panelen of andere afwerkingen kunnen over de isolatie geplaatst worden.
• Sluit ventilatieopeningen niet af.

Frans dak

Een mansardedak wordt ook wel Frans dak genoemd. Dit verwijst naar de Franse architect François Mansart uit de 17e eeuw, die deze dakstijl populair maakte. 

Zelf doen of laten doen?

Een mansardedak zelf plaatsen is alleen aan te raden voor ervaren doe-het-zelvers met kennis van dakconstructies en veiligheidsmaatregelen. Anders laat je het beter over aan een professionele dakwerker. Die zorgt voor een veilige constructie, correcte isolatie en een dak dat voldoet aan de bouwvoorschriften. Verzamel meerdere offertes om prijzen te vergelijken. Vraag hier vrijblijvend offertes aan bij erkende vakmannen in je buurt.

Wat zijn de regels voor het plaatsen van een mansardedak? 

Of je een vergunning nodig hebt voor dakwerken, hangt af van de regio waar je woont: Vlaanderen, Brussel en Wallonië. In principe geldt dat wie wil bouwen of renoveren een omgevingsvergunning moet aanvragen. Voor kleine onderhoudswerken hoef je doorgaans geen omgevingsvergunning aan te vragen. Informeer altijd bij je gemeente of je een vergunning nodig hebt voor de werken die je wil uitvoeren. Houd er ook rekening mee dat er bij renovaties of in beschermde dorpsgezichten bouwvoorschriften kunnen zijn qua vorm of kleur van de dakbedekking. Er kunnen ook restricties zijn over de hoogte van het dak.

Aandachtspunten bij een mansardedak

Een mansardedak is mooi en functioneel, maar door zijn complexere vorm zijn er enkele aandachtspunten bij het ontwerp, de bouw en het onderhoud. Een overzicht: 

Ventilatie voor mansardedaken

Goede ventilatie is essentieel bij een mansardedak. Door de dubbele helling en het vaak beperkte dakvolume kunnen warmte en vocht zich snel ophopen, wat kan leiden tot condensatie en schimmelvorming. Dat heeft een impact op de levensduur van de dakconstructie en isolatie. Voor een gezond mansardedak moet je dus zorgen voor een combinatie van natuurlijke en/of mechanische ventilatie. 

Onderhoud

Regelmatig onderhoud van een mansardedak beschermt het dak tegen lekkages, schimmel en structurele schade. Zo verleng je de levensduur van het dak aanzienlijk. 

Mansardedak versus andere daktypes 

Het mansardedak heeft een unieke vorm met een dubbele helling. Dat is niet het enige verschil met andere daktypes, zoals het zadeldak, schilddak en plat dak. We lijsten alle verschillen op in deze tabel:

Zonnepanelen op een mansardedak

Het plaatsen van zonnepanelen op een mansardedak vraagt extra aandacht door de dubbele helling en de vaak steilere onderkant van het dak. De dubbele helling beïnvloedt de zoninstraling, waardoor de opbrengst kan variëren. Een professionele installateur kan helpen bij het bepalen van de optimale indeling en het verwachte rendement.

De draagkracht van het dak moet vooraf gecontroleerd worden en versteviging van de dakspanten is soms noodzakelijk. Door de steile gedeeltes van een mansardedak kunnen de installatie en het onderhoud uitdagender zijn, waardoor veilige bevestigingssystemen en voldoende werkruimte belangrijk zijn. Daarnaast is het cruciaal dat de montage waterdicht gebeurt, zeker bij de knikpunten, waarvoor speciale systemen voor complexe dakvormen beschikbaar zijn.

De dubbele helling beïnvloedt de zoninstraling, waardoor de opbrengst kan variëren. Een professionele installateur kan helpen bij het bepalen van de optimale indeling en het verwachte rendement.

FAQ: Mansardedak