Wat betekenen de nieuwe registratierechten voor jouw portemonnee?

De Vlaamse Regering heeft beslist om het tarief van de registratierechten te wijzigen. Nu betaal je voor een kleine woning 5%, voor een grote 10%. Waarschijnlijk nog voor de zomer verandert het tarief naar 7% voor alle gezinswoningen.

Als je vandaag een huis koopt, betaal je de aankoopprijs plus registratierechten, ook wel verkooprechten genoemd. Die laatste worden onder andere bepaald door het kadastraal inkomen (ki) van de woning. Dit is de geschatte jaarlijkse huuropbrengst.

Afstappen van ki

Voor een huis met klein beschrijf (een ki onder 745 euro*) betaal je vandaag 5% registratierechten, voor een huis met groot beschrijf is dat 10%. Maar het ki is sinds 1975 niet meer aangepast en dus compleet verouderd. Om van dit systeem af te stappen, stelt de Vlaamse Regering een nieuw tarief van 7% voor. En dit voor alle gezinswoningen.

Voorwaarden

Er gelden wel enkele voorwaarden. Zo moet de gezinswoning de enige woning zijn waarvan je eigenaar bent, en moet je die woning binnen de twee jaar betrekken. Voor tweede verblijven geldt het tarief van 10%.

Compensatie kleine woningen

Verder voorziet de regering in een compensatie voor wie een kleiner huis van minder dan 200.000 euro koopt. Of minder dan 220.000 euro voor woningen en appartementen in kernsteden en de Vlaamse rand. Voor de eerste schijf van 80.000 euro komt er een vrijstelling. Dat betekent een korting van 5.600 euro.

Energierenovatie

Ook wie binnen de vijf jaar na de aankoop van zijn woning ingrijpend energetisch renoveert, mag rekenen op een extra korting. Je betaalt dan maar 6% registratierechten en krijgt daarbovenop een vrijstelling van 4.800 euro bij een bescheiden woning.

Wat verstaat de regering onder zo’n ingrijpende energetische renovatie?

Verwarming, koeling en luchtcirculatie volledig vervangen
Minstens 75% van de buitenschil (muren en/of dak) (na)isoleren

Als bij een controle achteraf blijkt dat je niet voldoende hebt gerenoveerd, moet je de bij akte verkregen korting alsnog bijbetalen, wellicht met boete.

1% voor monumenten

De hervorming van de registratierechten heeft ook gevolgen voor wie een monument koopt. Nu betaal je op de aankoopprijs een gunsttarief van 5% registratierechten. Maar minister van Begroting Bart Tommelein stelt voor om dit te verlagen naar 1%. Zo wil hij de leegstand en verloedering van monumenten afremmen. Er gelden wel strikte voorwaarden:

Het monument wordt de hoofdverblijfplaats.
Binnen de vijf jaar moet je als eigenaar 6% van de aankoopprijs investeren in het gebouw. Dat kan met onderhouds- en instandhoudingswerken, verbeteringen of verfraaiingen.
Het fiscaal voordeel is niet cumuleerbaar met premies voor dezelfde verbeteringswerken.

Meeneembaarheid

Kocht je eerder al een woning in het Vlaamse Gewest, dan mag je een deel van de betaalde registratierechten aftrekken van de belasting op een volgende gekochte woning. Het plafond van dit bedrag is 12.500 euro. Dit principe van de meeneembaarheid blijft ook na de zomer overeind. Wel wordt het plafond van 12.500 euro, dat sinds 2002 niet meer is aangepast, voortaan geïndexeerd.

In de praktijk

We vroegen een vastgoedmakelaar wat de hervorming voor hun kantoor zou betekenen. Volgens een steekproef verkochten ze de laatste twee jaar 22 woningen met een laag ki voor meer dan 200.000 euro of 220.000 euro in centrumsteden. En dat tegen het momenteel geldend tarief van 5%.

In het nieuwe systeem geldt het tarief van 7% voor al deze woningen. Zestien van de 22 woningen gaan van een gemiddeld kostenpercentage van 4,20% naar 7%. Zo worden ze gemiddeld 6.100 euro duurder. Ook al gaat het voor de meerderheid om bescheiden woningen.

Voor de zomer

Het regeringsvoorstel wordt de komende maanden bestudeerd in enkele adviesraden en in het Vlaams Parlement. Minister Tommelein vermoedt dat de hervorming vanaf de zomer ingaat. Maar 100% zeker is dat niet. En dat merken notarissen en makelaars nu al. Kandidaat-kopers en -verkopers zitten met twijfels. Wachten ze beter af of niet?

Algemeen zou je kunnen stellen dat woningen met een laag ki en een verkoopprijs die op de rand van ‘bescheiden woning’ of daaronder ligt best snel verkocht en gekocht kunnen worden. Het uitstellen van een aankoop zou gelden voor vrijwel alle duurdere woningen.

*Voor gezinnen met drie of vier kinderen ligt het plafond voor het klein beschrijf op maximaal 845 euro. Bij vijf of zes kinderen op 945 euro en vanaf zeven kinderen op 1.045 euro.