Na de nieuwbouw: de 12 maanden-checklist

De meeste bouwers kijken reikhalzend uit naar het moment waarop ze eindelijk op hun lauweren kunnen rusten. Toch zijn er onvermijdelijk een aantal administratieve en praktische zaken die je de komende twaalf maanden op je bord krijgt. Vermijd een valse start en plan meteen alles zorgvuldig in.

EPB, PID, BTW

Neen, dit is geen geheime codetaal. Wel een opsomming van administratieve verplichtingen en dossiers die je richting uitkomen eens je officieel op je nieuwe adres woont.

1. EnergiePrestatie en Binnenklimaat

Elke nieuwbouwwoning moet voldoen aan specifieke energie-eisen. Die zijn gekoppeld aan het jaar van je vergunningsaanvraag. Als bouwer dien je verplicht een EPB-verslaggever aan te duiden die je zo goed mogelijk adviseert en begeleidt. Maar gewonnen of gefaald, dát hangt helemaal van jou af.

Ongeacht het eindresultaat moet de verslaggever binnen de zes maanden na het afronden van de werken of de eerste ingebruikname (de verhuisdatum) de definitieve EPB-aangifte opmaken met daarin je energiescore. Het is aan jou om tijdig alle info te bezorgen, zoals facturen, plaatsingsdetails en eventuele keuringsattesten van isolatie, technieken, buitenschrijnwerk, …

Tip: zorg ervoor dat alle installaties (bijvoorbeeld PV-panelen) en tests (zoals de luchtdichtheidstest) die je nodig hebt om de eisen te behalen tijdig achter de rug zijn.

Opgelet: bij goedgekeurde bouwaanvragen vanaf 2016 is het in Vlaanderen verplicht om een ventilatieverslaggever aan te stellen. Ook hij komt meestal langs in de periode tussen verhuis en EPB-aangifte om je systeem definitief te controleren.

2. Postinterventiedossier

Je veiligheidscoördinator of architect staat in voor het postinterventiedossier. Zie het als een soort botscan, maar dan voor je woning. Waar lopen je leidingen voor elektriciteit, sanitair, verwarming, ventilatie? Waar bevinden je rioleringsbuizen zich? Welke stabiliteitswerken zijn gebeurd? Welke aannemers hebben gewerkt aan je woning en welke materialen zijn er gebruikt? Toekomstige kopers van je woning, maar ook jijzelf, hebben op deze manier een perfect totaalbeeld van het gebouw. Handig met het oog op latere verbouwingen. Dit is trouwens een wettelijk document waarvan de inhoud in de notariële akte komt te staan bij een eventuele verkoop.

Bouw je met een algemene aannemer of sleutel-op-de-deurfirma, dan mag ofwel jij ofwel een derde instantie het dossier opstellen. Zelfbouwers staan zelf in voor hun dossier. In principe is er geen ultieme deadline, al zal een externe partij graag alles afronden binnen de eerste maanden na de definitieve oplevering.

Tip: ook je keuringsattesten (water, gas, elektriciteit, PV-installatie, riolering, …) moeten mee in het dossier. Plan alle keuringen dus ruim op tijd in. Hoe sneller, hoe beter. De wachttijden kunnen soms sterk oplopen.

3. Btw-aangifte

Wie bouwt of laat bouwen, moet kunnen bewijzen dat de geschatte waarde van de woning overeenkomt met het gespendeerde bouwbudget. En dat er dus niet gegoocheld is met de belasting op de toegevoegde waarde. Dat gebeurt aan de hand van de btw-aangifte. Ultieme deadline: binnen de drie maanden na het vastleggen van het kadastraal inkomen, ook voor sleutel-op-de-deurbouwers. Sinds deze zomer is er een nieuwe, vereenvoudigde aangifte van kracht.

Tip: verzamel alle nodige documenten (facturen, bouwplannen, …) vanaf de start van de werken. Doe dit op een gestructureerde manier, zodat je achteraf niet meer halsoverkop in je bouwpapieren moet duiken.

Keuringen

Gas, water, elektriciteit, riolering, je nieuwe cv-installatie, je PV-installatie, …. Al deze installaties moeten verplicht gekeurd worden, anders mag je ze niet definitief in gebruik nemen. Dit moet zo snel mogelijk gebeuren, uiterlijk voor het afronden van je postinterventie- en EPB-dossiers.

In tussentijd kan je meestal verder met een voorlopige aansluiting. Net daarom verliezen bouwers de definitieve keuring en aansluiting vaak uit het oog. Terwijl er nog heel wat moet gebeuren. Voordat je bijvoorbeeld jouw waterleiding kan laten keuren, moeten eerst alle kranen in huis conform, aangesloten en in werking zijn. Dat betekent dat je binnenafwerking (badkamer, keuken, berging …) in principe al volledig afgerond moet zijn. Bij rioleringen is het vaak zo dat de gemeente (of de rioleringsmaatschappij) pas een definitieve aansluiting wil doorvoeren als de volledige waterinstallatie groen licht heeft gekregen.

Hier vind je een compleet overzicht van de verplichte keuringen voor, tijdens en na je bouw.

Filters en onderhoud

Alles officieel gekeurd? Nu is het zaak om zorg te dragen voor alle installaties in en rondom je woning. Alleen zo garandeer je een lange levensduur en optimale werking. En dat vertaalt zich dan weer in minimale energiekosten en een maximaal wooncomfort.

1. Onderhoud van je technieken

Verwarm je op stookolie, dan moet je al na een jaar een verplicht onderhoud van je verwarmingsinstallatie laten doen. Hetzelfde voor centrale stookinstallaties op vaste brandstoffen, zoals hout of pellets. Voor toestellen op gas is dat om de twee (Vlaanderen) of drie (Wallonië en Brussel) jaar. Warmtepompen vergen minder onderhoud. Maak wel twee keer per jaar je buitenunit stof- en bladvrij om een maximum aan binnenkomende lucht te garanderen.

2. Ventilatie

Je omgeving (bijvoorbeeld veel bomen, luchtvervuiling, …) bepaalt hoe vaak je jouw filters moet vervangen en of je niet beter kiest voor zwaardere filters (bijvoorbeeld in een regio met veel landbouw of pollen). Specialisten raden aan om bij een volledig mechanisch systeem (ventilatie via buizennetwerk) zeker in het eerste jaar iedere drie maanden de filter van je ventilatiesysteem te controleren en te reinigen. Je doet er sowieso goed aan om elk anderhalf jaar je filter te vervangen. Sommige filters krijg je niet meer proper en moet je sowieso om de drie à vier maanden vervangen. Bepaalde toestellen geven automatisch aan wanneer het hier tijd voor is.

3. Raamroosters

Trekt je ventilatiesysteem verse lucht binnen via roosters boven de ramen? Om het half jaar of om het jaar neem je het afdekplaatje af, stofzuig je het en was je het af met een vochtige doek. Je afvoersysteem laat je best jaarlijks of  tweejaarlijks nakijken door je installateur.

4. Dampkap

Zelfs de nieuwste keukens ontsnappen niet aan ongezonde kookgeurtjes en vettige kookdampen. Alle soorten dampkappen - met buis naar buiten of recirculatie - zijn standaard voorzien van een vetfilter. Deze was je maandelijks of om de twintig kookuren af. Na vijf jaar is het tijd voor vervanging.

Alsmaar vaker duiken in nieuwbouwwoningen recirculatiedampkappen op. Een actieve koolstoffilter zuivert de kookdampen en neutraliseert vieze geurtjes. Deze worden niet afgevoerd, maar opnieuw je woning ingeblazen. Je ventilatiesysteem voert de gezuiverde, vochtige lucht definitief af naar buiten. Zo’n koolstoffilter is niet afwasbaar en vervang je om de twee à drie maanden. Al bestaan er tegenwoordig koolstoffilters die wel reinig- en herbruikbaar zijn.

5. Regenwater

Een regenwaterinstallatie bestaat uit een tot drie filters. De voorfilter is standaard aanwezig en houdt het grofste vuil tegen dat via je dak naar je regenwaterput vloeit. Deze bevindt zich op de afvoerpijp of in de put zelf en reinig je sowieso om de drie à zes maanden, afhankelijk van de vuiligheid in je omgeving. Want is deze filter verstopt, dan zal het regenwater niet in je put belanden, maar verloren gaan richting riolering. Een eventuele nafilter (tussen de pomp en de verschillende tappunten om de laatste fijne vuildeeltjes tegen te houden) vervang je zesmaandelijks. Een actieve koolstoffilter iedere zes à twaalf maanden.

Tip: maak je dakgoten om het (half) jaar proper. Zeker na guur herfstweer of noodweer.

6. Alarmsysteem

Heb je een alarmsysteem geïnstalleerd? Binnen de tien dagen van ingebruikname dien je het systeem aan te melden via Police-on-web. Ben je geregistreerd bij een alarmcentrale, dan gebeurt dit automatisch. Een jaarlijks nazicht van je alarmsysteem is verplicht, al mag je dit ook zelf doen. Een vakman zal wel een attest afleveren indien alles in orde blijkt. Ook moet je jaarlijks je systeem opnieuw aanmelden bij de instanties.