3 dingen die je écht moet weten over je energiefactuur

Het bedrag op onze elektriciteitsfactuur swingt steeds meer de pan uit. Waar die hoge prijs vandaan komt, is voor velen niet duidelijk. Uit een studie van iVOX in opdracht van FEBEG blijkt dat zes op tien Belgen verschillende onderdelen van hun energiefactuur niet snappen. Energiewaakhond VREG trok onlangs aan de alarmbel om het gebrek aan transparantie aan te kaarten. Hoog tijd om het kluwen van de energiefactuur te ontrafelen!

Wat staat er allemaal op een energiefactuur?

We kunnen onze energiefactuur grotendeels in vier stukken opdelen. De eerste post is de meest voor de hand liggende: de energiekost. Dat is de reële prijs van de stroom die je aankoopt van de energieleverancier.

Een tweede onderdeel van de factuur zijn de netkosten. Om het eenvoudig te stellen: de kost om de energie tot bij jou thuis te krijgen. De netkosten kan je verder onderverdelen in distributietarieven, transmissietarieven en transporttarieven. Dit bedrag gaat niet naar de leverancier, maar naar de distributienetbeheerder.

De derde kost op de factuur is wellicht de meest onduidelijke, namelijk de heffingen. Een heffing is eigenlijk een bijdrage voor alle kosten en investeringen die de overheid maakt in het algemeen belang. Denk bijvoorbeeld aan investeringen in hernieuwbare energie.

Ten slotte betalen we ook 21% btw op elektriciteit. Opvallend is dat we btw betalen op elk onderdeel van de factuur. Ook op de heffingen, die eigenlijk al een soort belasting zijn, betaal je 21% btw.

Waarom is het niet duidelijk waar ik precies voor betaal?

Tot hier toe lijkt alles duidelijk. Waarom blijkt dan niemand in de praktijk echt wijs te raken uit zijn factuur? Dat hebben we vooral te danken aan de zogenaamde openbaredienstverplichtingen, kortweg ODV’s. Dat is de naam waaronder heffingen worden doorgerekend op je factuur. De VREG berekende dat een gezin in België gemiddeld 330 euro per jaar betaalt voor de ODV’s, goed voor jaarlijks 1,4 miljard euro. Dat bedrag gaat bijvoorbeeld naar de groenestroomcertificaten voor zonnepanelen en oplaadpunten voor elektrische wagens.

Ook leveranciers en netbeheerders betalen ODV’s, en die rekenen ze op verschillende plaatsen op de factuur door. Zo recupereert de distributienetbeheerder de kost van de ODV’s via het distributienettarief, onder de netkosten dus. De energieleveranciers rekenen hun ODV-kosten dan weer door via de energiekost. Ten slotte wordt een deel van de ODV’s ook apart als heffing vermeld op de factuur. Zowat elke post op de energiefactuur ligt dus hoger dan de werkelijke kost, omdat overal heffingen in worden verrekend. Dat is de voornaamste reden dat onze factuur niet transparant is.

Hoe kan ik besparen op mijn energiefactuur?

De heffingen en belastingen moet je sowieso betalen. De netbeheerder kies je niet zelf, dus ook aan de netkosten kan je niet onderuit. Het enige onderdeel van de factuur waar je zelf invloed op hebt, is de energiekost. Sinds de vrijmaking van de energiemarkt is iedereen vrij om een leverancier te kiezen. Door regelmatig de energieprijzen te vergelijken, kan je per jaar tot wel honderden euro’s besparen.

Daarnaast kan je ook zelf besparen op elektriciteit door bijvoorbeeld sluimerverbruik te beperken en energiezuinige toestellen te gebruiken. Iets drastischer, maar zeer efficiënt: als je nog een slecht geïsoleerde woning hebt, is een goede isolatie de beste manier om de energiefactuur te verlagen.