Sinds 2012 wonen Katrien en David samen met hun dochters Nena en Johanna in een huis dat ze grotendeels zelf bouwden met behulp van strobalen, hout en leem. Voorlopig plukken ze alleen maar de vruchten van hun keuze. Het wolvengezin dat sinds kort ook in de Kempen vertoeft, heeft het huis in elk geval nog niet omver kunnen blazen.
Katrien en David maakten bewust de keuze om met natuurlijke materialen te werken. “Behalve voor de opbouw hebben we ook voor de afwerking zoveel mogelijk bio-ecologische materialen gebruikt”, zegt Katrien. “Ons huis bestaat zo vooral uit stro, hout en leem. In onze zoektocht hielden we rekening met de energie-efficiëntie en levenscyclus van de materialen, hoe ze worden geproduceerd en of ze recycleerbaar of composteerbaar zijn. Bovendien geven hout, stro en leem ons huis de natuurlijke charme die we voor ogen hadden en konden we een groot deel van de werken zelf voor onze rekening nemen. Uiteindelijk wonen we nu in een supergeïsoleerd, bio-ecologisch huis voor de prijs van een traditionele woning.”
Alleen maar voordelen
Tot op de dag van vandaag hebben Katrien en David hun keuze nog geen seconde beklaagd. “Door de opbouw met strobalen en leem genieten we thuis van een aangenaam en gezond binnenklimaat”, zegt Katrien. “Het huis neemt overtollig vocht zo goed op dat er na het douchen zelfs geen condens blijft hangen. En wanneer de luchtvochtigheid in huis terug daalt, geeft de leem het vocht weer af. Bovendien konden we ook met deze bouwmethode onze eigen woningstijl kiezen en hebben we veel zelf kunnen doen. Eerst bouwden we het dak op poten, dan de buitenmuren en als laatste de binnenmuren. Op zich bouw je met strobalen niet goedkoper of duurder dan met traditionele materialen. Maar omdat je zelf aan de slag kan, is het toch een fikse besparingspost. Zo heb je voor het geld van een traditionele woning een bio-ecologische lage-energiewoning.”
Flexibel verwarmen
De enige kink in de kabel in het bouwavontuur van Katrien en David, was de keuze van hun verwarmingstechniek. “De zoektocht naar een perfect evenwicht tussen energiezuinigheid, comfort en flexibiliteit was een uitdaging”, zegt Katrien. “Omdat we niet veel moeten verwarmen, wilden we bovendien geen al te grote investering doen. Zo zijn we uiteindelijk bij overgedimensioneerde radiatoren op aardgas uitgekomen. Die zijn wat groter dan eigenlijk nodig is, maar zo krijgen we ons huis wel warm met water op een lage temperatuur. Daardoor kunnen we later vlot de overstap naar een warmtepomp maken. Toen wij begonnen te bouwen, was dat nog erg duur.”
Combineer met houtskeletbouw
Maar waar moet je allemaal op letten als je met stro bouwt? “Het stro moet eerst en vooral vast en goed opeengepakt zijn, ook om de muren met leem te kunnen bekleden”, zegt specialist Henk Van Aelst. “Controleer bovendien dat het stro droog is en dat er geen vocht of schimmel in zit voor je de balen gebruikt. Om vochtproblemen te vermijden, plaats je strobalen ook het best eerst op een soort plint in plaats van rechtstreeks op de grond. Als je met stro wil werken, is houtskeletbouw een veilige keuze om de balen tussen te tasten. In het onwaarschijnlijke geval dat er iets misgaat met het bouwmateriaal, blijft je woning dan toch vormvast.”
Brandgevaar? Weg met die mythe
Verhoog je door te bouwen met stro niet het risico op brand? Die mythe wil Henk voor eens en altijd uit de wereld helpen. “Strobalen zijn zo geperst dat ze extreem moeilijk branden”, legt hij uit. “Een strobaal schiet ook niet meteen in lichterlaaie, maar smeult eerst urenlang. Daardoor heb je meer dan genoeg tijd om te reageren als het stro toch vuur vat. En met leempleister tegen je muren vermijd je zelfs dat gevaar. Al bij al is het risico op brand niet groter dan in een traditionele woning en heb je zelfs minder kans op blijvende schade. Plaats je kachel of doorvoer uit voorzorg wel nooit dichter dan 15 cm bij de muren als je met stro isoleert.” Katrien en David konden bovendien probleemloos een brandverzekering versieren. “Toen we het juiste attest konden voorleggen, was alles meteen in orde. Onze verzekering is zelfs niet duurder dan andere.”
Geen muis in huis
Overweeg jij ook om met strobalen te bouwen? Dan heeft Henk nog een laatste handige tip voor jou. “Om muizen en ander ongedierte uit je muren te houden, kan je onderaan een muizengaas plaatsen en de strobalen bekleden met bijvoorbeeld leem, kalkpleister of OSB-platen”, zegt hij. “Zolang het afwerkingsmateriaal maar ademend werkt naar de buitenkant toe, zodat je ook vochtschade vermijdt.”