In beeld: Oude hoeve duurzaam gerenoveerd

Frauke Hamerijck, keramiste met een eigen atelier, en haar man Joachim, zaakvoerder, renoveerden hun vrijstaande gezinswoning in Ninove. Alles aan hun huis ademt karakter. Ze zijn dan ook niet over één nacht ijs gegaan, maar selecteerden hun bouwpartners op hun goede reputatie.

Toen ons nieuwe huis op de markt kwam, hadden we de zoektocht eigenlijk al opgegeven”, steekt Frauke van wal. Al 5 jaar zocht het koppel een woning in Ninove met meer ruimte en stilte voor Fraukes atelier als keramiste, maar zonder succes. “We hadden zelfs al een architect onder de arm genomen om onze vorige woning te renoveren tot we plots op dit huis stootten. Een prachtige oude hoeve.” Er was veel interesse, dus moesten ze snel handelen. Na een paar dagen was de kogel door de kerk. “Toen begonnen de verbouwperikelen”, lacht Frauke.

Duurzaam bouwen nog niet ingeburgerd

“Vanaf het begin was duidelijk dat we voor een ecologische woning wilden gaan. Onze architecten van objekt architecten uit Aalst voelden meteen aan waar we naartoe wilden: het plan dat ze voor ons tekenden was fantastisch. Eigenlijk hadden ze meer ervaring met traditioneel bouwen dan met ecologische materialen, maar dat liet ons toe om samen dingen te ontdekken”, vertelt Frauke.

Als fundering overwogen ze bijvoorbeeld glasgranulaat. Geen simpele opgave, aangezien dat in België amper gedaan wordt. Dat idee hebben ze uiteindelijk laten varen. Maar voor de muuropbouw van de uitbreiding viel de keuze wel op kalkhennep. “We kozen ook bewust voor een watertank van 15.000 liter – in plaats van de gangbare 10.000 liter – en drievoudig glas in plaats van het vereiste dubbel glas. Keuzes die doorwegen in het budget, maar waar we 100 procent achter staan.”

Gezocht: vakmannen en -vrouwen

Alle leveranciers en professionals waarmee het koppel werkte, kwamen ze via via op het spoor. De ene vakman prijst de andere aan. Zo zijn ze ook bij Puur Bouwen terechtgekomen. “Zij hebben ons geholpen met de structurele werken”, vertelt Frauke. De woning is een box-in-box renovatie met een uitbreiding in kalkhennep. Het nieuwe gedeelte staat als het ware ‘los’ van de buitengevel. Zo voldoet de woning aan de strengste energienormen. De oude muren kregen een frame waarin de kalkhennep werd gestort, de nieuwe muren van de uitbreiding kwamen prefab uit de fabriek en werden dan naar de werf getransporteerd.

“Een partij zoeken die de diepteboring voor onze geothermische warmtepomp wou uitvoeren bleek dan weer supermoeilijk”, voegt ze toe. “Weinig bedrijven bieden die dienst aan en allemaal zijn ze overbevraagd. Het bleek nochtans maar een dag werk. Uiteindelijk hebben we – opnieuw op aanraden – toch iemand gevonden.”

Warmtepomp zonder zonnepanelen

Zonnepanelen liggen er nog niet, maar die komen er wel. “De beste plaats voor de panelen moeten we nog bepalen. Het dak is geen optie, want de vele oude bomen in de tuin werpen er te veel schaduw op. We zoeken dus een plekje in de tuin.”

“Zonder zonnepanelen verbruikt een warmtepomp naar verluidt veel, maar ik vind dat het met onze vloerverwarming best meevalt”, gaat Frauke verder. “Ons toestel regelt trouwens alles, ook omgekeerd koelen. Ik ben er heel tevreden mee.”

Budget: duurzaam vs. traditioneel bouwen

“Soms schrokken we wel,” zegt Frauke, “want sommige duurzamere keuzes bleken gewoon te moeilijk om uit te voeren, of kostten te veel geld. Vaak hoor je mensen zeggen dat duurzaam bouwen niet duur hoeft te zijn. Dus wij maakten geregeld de vergelijking met ‘traditioneel’ bouwen. Wel, daarin kwam traditioneel bouwen toch dikwijls goedkoper uit. Is dat omdat de markt voor ecologische materialen kleiner is, of omdat die materialen zo veel kosten? Ik weet het zelf niet.”

De plattegrond van de woning heeft de vorm van een ruit. Die ruitvorm komt nog op een heleboel andere plaatsen terug, zoals in de handvaten van de kastjes. Hetzelfde met het hout. “We kozen voor lariks in de raamprofielen, wat ertoe leidde dat we ook voor ons parket en voor de keukenkastjes voor larikshout kozen”, aldus Frauke. Een aantal keuzes in het begin bepaalden veel andere aspecten later in het bouwproces. Het resultaat is een huis met een uniek karakter. “Ik ben er trots op, inclusief de foutjes.”

Liefde voor het ambacht

Dat het resultaat meer dan geslaagd te noemen is, is volgens de eigenaars mede te danken aan de verschillende professionals die mee werkten aan de realisatie van hun droomproject. “Ik ben zeer blij met elke professional, aannemer en vakman waarmee we hebben samengewerkt. Vooral dankzij hun creativiteit, liefde voor het vak en de klik die we met hen hadden. Echte ambachtsmannen en -vrouwen. Zo hebben we een stalen draaitrap laten maken met een leuning die in één stuk doorloopt. Die werd in één keer getrokken, en dus niet als aparte stukken aan elkaar gelast. Niet de simpelste en ook niet de goedkoopste optie, maar die man deed dat met zo veel overgave. Elke keer ik de trap op- en afloop heb ik er nog plezier van”, glimlacht Frauke.

“Soms heb je minder geluk”, vervolgt ze. “Zoals de elektricien die geen ervaring had met lemen muren en onze pas geplaatste muren weer beschadigde. Of het terrazzo keukenblad dat 10 centimeter te klein bleek; een onschuldig meetfoutje van de leverancier. ‘Dat lossen we wel op’, zei hij, en hij stortte ter plaatse een stuk van het keukenblad bij. Drie maanden later is dat keukenblad beginnen te scheuren op de plaats van aanhechting, dus zoeken we nu samen naar een oplossing.”

“Bouwfoutjes komen bij iedereen voor, zeker als je een oud huis renoveert. En met het ecologische aspect in ons achterhoofd wilden we ook niet steeds elk foutje laten vervangen of opnieuw uitvoeren. Dus knijp je een oogje dicht voor de twee recht geleemde hoeken in een huis vol met afgeronde hoeken”, lacht Frauke. “Op het einde van de dag is het maar een huis. Natuurlijk steek je er veel geld en tijd in, maar je leven hangt er niet van af. Bovendien geeft het je woning een verhaal. Het toont dat bouwen een zoekproces is.”