Als een gehuwd koppel scheidt, rijst vaak de vraag wat er met de gezamenlijke woning moet gebeuren. Moet die openbaar worden verkocht of kan je ook vragen dat je ze mag ‘overnemen’? Wie mag er voorlopig in blijven wonen? We vroegen het aan advocaat Jan Roodhooft.
Onderlinge toestemming
Als echtgenoten scheiden kunnen ze dat doen door onderlinge toestemming. Zijn ze gezamenlijk eigenaar van een woning (die is bv. in onverdeeldheid tussen hen of valt in het gemeenschappelijk vermogen), dan zullen ze daar ook een oplossing voor moeten uitwerken. Zo kan bijvoorbeeld één van de ex-echtgenoten de woning overnemen (en de andere ‘uitkopen’), de woning kan verkocht worden of zelfs nog een tijd in onverdeeldheid gehouden worden waarbij één van de echtgenoten er intussen in mag blijven wonen. Om tot zo’n akkoord te komen kan het nuttig zijn de woning te laten schatten door bv. een landmeter.
Vaak zal meteen ook overeengekomen worden wie er in afwachting van de in- of verkoop van de woning mag blijven wonen, wie de kosten daarvan betaalt (bv. de nutsvoorzieningen, verzekeringen, …) en of daar al dan niet een vergoeding voor verschuldigd is.
Geen akkoord, en dan?
Slagen ex-echtgenoten er niet in om tot een akkoord te komen, dan kan elk van hen wat men noemt de preferentiële toebedeling vragen van de gezinswoning. Elke voormalige echtgenoot kan vragen dat hij of zij de woning mag overnemen tegen een schattingsprijs. Als beide ex-echtgenoten de preferentiële toewijzing vragen, dan zal de notaris beslissen wie in eerste instantie in aanmerking komt. Hierbij spelen meerdere criteria een rol.
Zo wordt onder andere rekening gehouden met
- wie er in de woonst verbleef tijdens de echtscheidingsprocedure,
- bij wie de kinderen het meest zijn,
- of één van de echtgenoten de woning nodig heeft voor zijn beroep, …
De preferentiële toebedeling kan enkel worden gevraagd voor de gezinswoning en niet voor een tweede verblijf waarvan de echtgenoten eigenaar zijn (bv. een appartement aan zee).
Openbare verkoop?
Is zo'n preferentiële toebedeling niet aan de orde, dan kan de notaris die gelast werd met de vereffening-verdeling van het huwelijksstelsel nog nagaan of een verdeling in natura mogelijk is. Dit kan het geval zijn als de notaris twee ongeveer gelijkwaardige kavels van goederen kan samenstellen. Elk van de echtgenoten zal dan zo’n kavel toebedeeld krijgen. Zijn de ex-echtgenoten het niet eens over wie welke kavel moet krijgen, dan zullen die bij wege van lottrekking aan hen worden toegewezen.
Blijken zowel een preferentiële toebedeling als een verdeling in natura niet aan de orde te zijn, dan wordt de woning in de regel openbaar verkocht. Je kan, tenzij je ex-echtgenoot het daarmee eens is, dus niet vragen dat de woning onderhands verkocht (bv. via een vastgoedmakelaar) wordt. Weet wel dat elk van de ex-echtgenoten bij de openbare verkoop mag mee bieden. Er bestaat wel geen voorkoop- of voorkeurrecht.
Wie blijft er intussen wonen?
Als er geen sprake is van een echtscheiding door onderlinge toestemming kan de vereffening-verdeling (en de definitieve regeling voor het huis) geruime tijd duren. Geraken ex-echtgenoten het niet eens over wie er in afwachting in het huis mag blijven wonen, dan is het de familierechtbank die daarover beslist. Weet wel dat diegene die kan blijven wonen meestal een zogenaamde woonstvergoeding verschuldigd is aan de andere echtgenoot. Die wordt berekend op basis van het aandeel dat de andere echtgenoot heeft in het pand en de huurwaarde daarvan.
Lees ook: Je huis verkopen of verhuren via een vastgoedmakelaar? Dit zijn de nieuwe regels

Van digitale tool naar tastbaar maatwerk voor je interieur: Maatkasten Online opent eerste fysieke winkel
Maatkasten Online, al jaren bekend om hun digitale succesformule en bekroond tot Webshop van het Jaar, opent in Antwerpen een eerste fysieke winkel.