Kleuren combineren

Ga je een ruimte verven, behangen of op een andere manier onder handen nemen, dan is een portie kleurenleer geen overbodige luxe. Het geleverde werk mag nog zo geslaagd zijn, slecht gecombineerde kleuren werken niet. Gelukkig zijn er een aantal basisregels die je helpen om in elke kamer de ideale kleurencombinatie samen te stellen.

Stap 1: ken het kleurenwiel

Het kleurenwiel, door Johannes Itten ontwikkeld in de jaren dertig van de vorige eeuw, geldt als basis voor de kleurenleer.
Het wiel bestaat uit 12 pure kleuren, met in het midden van de cirkel de 3 primaire kleuren: geel, rood en blauw.
De tweede cirkel bevat de secundaire kleuren, die ontstaan wanneer je 2 primaire kleuren met elkaar mengt. Geel en rood geeft bijvoorbeeld oranje, geel en blauw resulteert in groen en blauw en rood vormen samen paars.
De buitenste ring bestaat uit primaire, secundaire en de tertiaire kleuren. Die laatste ontstaan door een primaire kleur te mengen met een secundaire kleur.
Het kleurenwiel bestaat voor de ene helft uit warme (rood, geel en oranje) en voor de andere helft uit koele kleuren, gebaseerd op blauw en paars.
Elke kleur op het kleurenwiel heeft een eigen karakter. Wij geven de eigenschappen van de belangrijkste basiskleuren en uiteraard van wit en zwart.

Blauw

de rustgevende kleur bij uitstek. Een goede basiskleur voor een studeerruimte, maar ook bijzonder geschikt voor de slaap- of badkamer.

Rood

Deze krachtige kleur helpt om een kamer een warme, uitnodigende of intieme sfeer te geven. Te veel rood zorgt voor vermoeidheid. Zuinigheid is dus geboden.

Violet

Een tertiaire kleur met spirituele en intellectuele allures. Erg bruikbaar in een meditatie- of studeerruimte. Deze zweverige kleur kan je fijn combineren met aardse kleuren als donkergroen, kastanjebruin.

Geel

Stimulerend, warm, zacht en bijgevolg dé kleur om donkere kamers op te fleuren. Geel werkt reflecterend en versterkt de lichtinval. Kies geel bijvoorbeeld als basiskleur voor de eetkamer.

Oranje

Deze kleur is nauw verwant aan geel en heeft eveneens warme lichtversterkende eigenschappen. Maar oranje is net als rood een kleur waarmee je beter spaarzaam omspringt. Een goede keuze voor in de keuken of inkomhal.

Wit

Een frisse kleur, die een kamer groter kan doen lijken dan ze in werkelijkheid is. Bovendien kan je wit met alle andere kleuren combineren. Opgepast: te veel wit strooit verwarring.

Bruin

Een kleur die als je ze goed toepast een stijlvolle, zelfs verfijnde toets aan een ruimte geeft. Bruin is opgebouwd uit verschillende kleuren en daardoor goed te combineren met andere kleuren. Let op met donkere bruintinten die als je ze overdreven toepast een negatief sfeertje creëren.

Groen

Net als blauw een ontspannende, verzachtende kleur. Ze straalt ook energie en kracht uit. Omdat groen de concentratie stimuleert is ze de beste keuze in de werkkamer. Ook in andere kamers en vooral in de keuken betekenen lichte groentinten een levendige meerwaarde.

Roze

Met mate gebruikt kan roze een kalme aanvulling zijn in een ruimte. Maar als echte basiskleur wordt het al snel te veel. Vooral in de slaapkamer is roze goed bruikbaar.

Zwart

Deze lichtabsorberende kleur is een uitstekende accentkleur. Als je alleen zwart gebruikt, creëer je een sombere, pessimistische sfeer. Zwart kan je met alle andere kleuren combineren.

Stap 2: contrasterende kleuren combineren

Dit is de meest eenvoudige kleurencombinatie die je kan maken.
Contrasterende kleuren liggen recht tegenover elkaar op het kleurenwiel. Zo contrasteert blauw met oranje en geel met paars.
Het contrast tussen de kleuren zorgt voor een spanning, die het meest tot zijn recht komt in grote ruimtes.
Contrasterende kleuren werken goed als je ze combineert in kleine accenten.
Wie durft kan natuurlijk ook hele muuroppervlakken met contrasterende kleuren afwerken. Vooral tieners houden van het schreeuwerige effect van contrastkleuren voor hun kamer.

Stap 3: harmoniërende kleuren combineren

Een tweede populaire combinatiemethode voor kleuren is het samen gebruiken van harmoniërende kleuren.
Deze kleuren liggen dicht bij elkaar op het kleurenwiel. Bijvoorbeeld rood, oranje en geel, maar ook groen, turkoois en blauw.
Door harmoniërende kleuren te kiezen, creëer je een ontspannende sfeer.
Om het wat spannender te maken, kan je ook verschillende harmoniërende kleurenreeksen in één kamer met elkaar combineren. Bijvoorbeeld door twee contrasterende basistinten te kiezen, waarbij je telkens ook enkele harmoniekleuren toevoegt.
Een harmonisch effect ontstaat zeker als je een kleur “ton sur ton” (toon op toon) aanbrengt. Dat wil zeggen dat je dezelfde basiskleur op verschillende materialen aanbrengt (raamwerk, deuren, muren, kasten…). Op die manier krijg je op elk materiaal een andere lichtweerkaatsing waardoor een uniek effect ontstaat.
Om dit principe nog te versterken, kan je verschillende tinten van eenzelfde kleur gebruiken.

Stap 4: kleureffecten toepassen

Los van of je een kleur nu mooi vindt of niet, heeft ze ook gevolgen voor de totale uitstraling van een ruimte. Een kleur heeft in grote mate invloed in hoe je een ruimte ervaart. Enkele tips om de optische eigenschappen van een ruimte te beïnvloeden:

Ruimte optisch verkleinen

Met warme, donkere kleuren en kleuren met een glanseffect doe je een ruimte kleiner lijken.
Dat komt omdat warme kleuren voorgrond kleuren zijn, die ‘eruit’ springen. Ze komen als het ware op je af.
Wanneer toepassen? Bijvoorbeeld wanneer je een erg smalle, lange kamer hebt, waarvan je de verhoudingen wat wil rechttrekken. Of om een hoge ruimte wat compacter te laten lijken. ? Let op: als je dergelijke kleuren overvloedig gebruikt, schep je onrust.
Verticale strepen doen een wand hoger lijken, maar smaller. Horizontale strepen doen een wand langer lijken, maar minder hoog.

Ruimte optisch vergroten

Met lichte, koude kleuren doe je een kamer groter lijken dan ze in werkelijkheid is.
Matte kleuren geven ook meer ruimtelijkheid dan glanzende kleuren.
Een ruimte met alleen koude kleuren is niet fijn om in te vertoeven. Fleur de ruimte op met wat warmere accenten. Of laat één wand uit de band springen door hem in een warme kleur te schilderen.
Een laag plafond kan je met een lichte kleur afwerken, zodat de kamer hoger lijkt.