Snelbouwstenen: populair materiaal voor dragende en niet-dragende binnenmuren

Snelbouwstenen zijn populair om zowel dragende als niet-dragende binnenmuren mee op te trekken. Je kan ze snel verwerken, ze zijn isolerend en budgetvriendelijk. Benieuwd voor welke toepassingen ze geschikt zijn? Ontdek alles over de voor- en nadelen, de prijs en verwerking ervan.

Wat is een snelbouwsteen?

Een snelbouwsteen is een type bouwsteen die vaak gebruikt wordt om binnenmuren te bouwen bij huizen en andere gebouwen. Het zijn eigenlijk geperforeerde bakstenen, maar ze zijn lichter, poreuzer en groter. Je herkent ze aan hun oranje kleur. Dankzij hun formaat en gewicht kan je ze makkelijk hanteren, waardoor je er snel mee kan bouwen. Vandaar ook de naam snelbouwsteen. 

Waarom kiezen voor snelbouwstenen?

Snelbouwstenen zijn vooral geschikt voor binnen- of draagmuren die erna gepleisterd worden. Ze worden niet gebruikt voor zichtbaar metselwerk. Vanwege hun snelle verwerking zijn ze erg populair: doordat ze groot van formaat en licht van gewicht zijn, kan je er namelijk snel mee metselen. Ze zijn ook gemakkelijk op maat te maken. Bovendien zijn snelbouwstenen isolerend en dragend. Kortom, ze bieden een goede prijs-kwaliteitsverhouding. 

De sector steekt veel tijd in de ontwikkeling van snelbouwstenen met een groter formaat of een tand- en groefsysteem. Deze halen een hoger rendement (minder arbeidsuren). De meerprijs compenseer je doordat de aannemer minder arbeidsuren nodig heeft voor de plaatsing. Met hetzelfde doel zijn ook verlijmbare snelbouwstenen ontwikkeld, die naast een hoger rendement een muur met een grotere mechanische treksterkte opleveren.

Voor- en nadelen

Snelbouwstenen hebben een aantal voordelen ten opzichte van andere materialen zoals cellenbeton, kalkzandsteen, betonblokken, gipsblokken, … Maar er zijn ook nadelen. We lijsten ze voor je op in onderstaande tabel.

Toepassingen en mogelijkheden

Je kan snelbouwstenen gebruiken om zowel dragende als niet-dragende binnenmuren op te trekken. Ze vormen vaak de binnenste schil van een spouwmuur. Ze zijn ook geschikt voor het optrekken van scheidingswanden tussen verschillende ruimtes, kelders en garages. Snelbouwstenen zijn ook ideaal om een muur bij te metselen of een deel van een bestaande muur te vervangen. 

Ze zijn echter niet geschikt voor zichtbaar metselwerk (als buitengevel), omdat ze niet bestand zijn tegen langdurige blootstelling aan verschillende weersomstandigheden. Ook voor extreem zware constructies waarbij er een zeer hoge draagkracht nodig is, kan je ze beter niet gebruiken. 

Prijs snelbouwstenen

De prijs van snelbouwstenen hangt af van verschillende factoren:

• Formaat: grotere stenen zijn duurder, maar je hebt er per m² minder van nodig.
• Hoeveelheid die je afneemt: bij grote afnames krijg je vaak een korting.
• Leverancier: lokaal geproduceerde stenen kunnen goedkoper zijn.
• Eventuele transportkosten.

De meeste stenen kosten tussen 0,60 en 3 euro per stuk, maar worden doorgaans op een pallet geleverd. Weet dat je om 1 m² muur te metselen gemiddeld 10 tot 14 stenen nodig hebt, afhankelijk van het formaat. Je betaalt dus zo’n 6 tot 42 euro/m², exclusief metselmortel en werkuren. Voor een compleet gemetselde muur inclusief mortel en arbeid betaal je zo’n 65 tot 80 euro/m². Prijzen zijn exclusief btw. 

Metselen of lijmen met snelbouwstenen?

Je kan snelbouwstenen zowel metselen met mortel als verlijmen:

• Metselen: Een relatief dikke laag mortel van 10 tot 12 mm verbindt de stenen met elkaar. De mortellaag zorgt ervoor dat kleine maatverschillen tussen de stenen worden opgevangen, maar het aanbrengen is wel arbeidsintensiever dan verlijmen en door de dikkere voegen is er meer kans op krimp- of zetscheuren.
• Verlijmen: In plaats van mortel wordt er een dunne laag snelbouwsteenlijm van 1 tot 3 mm gebruikt. De dunne voeg zorgt voor een vlakker oppervlak, waardoor je de muur dunner kan bepleisteren. Dankzij de dunne voeg heb je minder last van koudebruggen, scheurvorming, bouwvocht, … Verlijmen is ook sneller en sterker dan metselen. Na 24 uur bereikt een verlijmde muur de mechanische sterkte, terwijl dit bij een gemetselde muur 28 dagen duurt. 

Afwerkingsmogelijkheden

Snelbouwstenen zijn enkel geschikt voor niet-zichtbaar metselwerk. Ze worden daarom langs de binnenzijde bepleisterd of rechtstreeks afgewerkt met wandtegels. Voor de buitenzijde zijn er meerdere opties. Zo kan je je gevel afwerken met gevelstenen, crepi (sierpleister), steenstrips, spuitkurk, leien, hout, aluminium, trespa, natuursteen, kunststof gevelbekleding, metalen gevelbekleding, sidings, sandwichpanelen of je kan de gevel kaleien. 

Waarop letten bij de plaatsing van snelbouwstenen?

Wil je zelf snelbouwstenen plaatsen, dan zijn er een aantal zaken waarop je moet letten voor een stevige en duurzame muur:

• Zorg voor een fundering die waterpas is. Zo kan je op een stabiele ondergrond beginnen.
• Voorzie een waterkering onder de eerste rij stenen om opstijgend vocht te voorkomen.
• Gebruik mortel of lijm die geschikt is voor snelbouwstenen.
• Metsel de stenen in halfsteensverband voor een goede stevigheid. Plaats dus nooit verticale voegen boven elkaar.
• Gebruik regelmatig een waterpas om te controleren of de muur recht is.
• Span metseldraad voor een rechte lijn per laag.
• Breng de mortel aan net voordat je de stenen plaatst. Te droge mortel hecht niet goed.
• Plaats lateien boven raam- en deuropeningen.
• Metsel niet bij regen of vorst.
• Dek vers metselwerk af bij regen.

Tip: Lees hier welke veelgemaakte fouten je zeker moet vermijden als je zelf je muren metselt. 

Hoeveel stenen heb je nodig?

Hoeveel snelbouwstenen je nodig hebt, hangt af van het formaat. Gemiddeld heb je 10 tot 14 stenen nodig om 1 m² te metselen of verlijmen. Leveranciers bieden vaak een online tool aan waarmee je snel kan berekenen hoeveel stenen je nodig hebt om jouw woning te bouwen op basis van de vierkante meters. 

Isolatiewaarde

Snelbouwstenen hebben isolerende eigenschappen. Maar om aan de strenge EPB-eisen te voldoen, kan je ook kiezen voor extra isolerende snelbouwstenen. Deze behalen dankzij hun grotere luchtporiën en speciale samenstelling een beter isolatieniveau dan gewone snelbouwstenen. Ze boeten wel in op vlak van druksterkte en akoestisch isolerende eigenschappen. Al zijn ze nog voldoende akoestisch isolerend voor de reguliere woningbouw. Er zijn echter ook specifieke akoestische oplossingen, zoals meer massieve snelbouwstenen. Deze zijn vooral bedoeld voor woningen in een lawaaierige omgeving of voor scheidingsmuren tussen appartementen.

Vochtgevoeligheid

Door hun poreuze en open structuur zijn snelbouwstenen gevoelig voor vocht. Ze nemen gemakkelijk vocht op bij regen en kunnen het water uit de mortel opzuigen, waardoor ze langzaam drogen. Dek vers metselwerk zoveel mogelijk af bij regen en laat een open pallet met stenen ook niet onbeschermd buiten staan. Om te vermijden dat ze vocht optrekken uit de ondergrond, is het belangrijk om een goede waterkering te voorzien. Zo vermijd je opstijgend vocht, wat kan leiden tot schimmels of beschadigd pleisterwerk. Vanwege hun vochtgevoeligheid worden snelbouwstenen dan ook niet als buitenmuur gebruikt.

Druksterkte

De druksterkte geeft aan hoeveel kracht een steen kan verdragen voordat hij breekt. Hoe hoger de druksterkte, hoe meer gewicht een steen kan dragen. Snelbouwstenen hebben doorgaans een goede druksterkte die volstaat voor normale dragende binnenmuren van woningen. Bij extra zware belasting of bij industriële gebouwen kan je beter kiezen voor een steen of bouwblok met een hogere druksterkte, zoals betonblokken of kalkzandsteen. 

FAQ: snelbouwstenen