Welke impact heeft afschaffen woonbonus op vastgoedsector?

In zijn formatienota pleit Bart De Wever voor het afschaffen van de woonbonus. In plaats daarvan zou er een verlaging komen van de verkooprechten. Maar wat betekenen die plannen voor de vastgoedmarkt? We vroegen het aan Kristophe Thijs van de Confederatie van Immobiliënberoepen Vlaanderen (CIB) en aan vastgoedmakelaar Mathieu Vansweevelt.

“Het is niet eenvoudig om een standpunt in te nemen op basis van een nota waarbij de finesses nog ontbreken en enkel de grote lijnen worden weergegeven”, vindt Kristophe Thijs van CIB Vlaanderen. “Maar natuurlijk juichen we als sectorvertegenwoordiger elke stimulans van eigendomsverwerving toe. Met een verlaging van de verkooprechten, ook gekend als registratierechten, wordt dit ongetwijfeld beoogd. Het centraliseren van fiscale voordelen op het moment van de aankoop kan de transparantie voor een kandidaat-koper enkel ten goede komen.”

Genoeg compensatie?

“De grote vraag blijft echter of het schrappen, dan wel uitdoven van de woonbonus volledig zal gecompenseerd worden door de verlaging van de registratierechten”, zegt Kristophe Thijs. “Al naargelang het aantal kinderen en de duurtijd van de hypothecaire lening kunnen gezinnen met de woonbonus een totaalsom van 30.000 euro en meer recupereren voor de volledige duurtijd van de lening. Zal dit bedrag al dan niet volledig gecompenseerd worden? Dat is het grote vraagteken.”

Te veel vraagtekens

“En dat is lang niet de enige vraag”, vervolgt Thijs. “Wat moeten we verstaan met het uitdoven van de woonbonus? Geldt dit enkel voor nieuwe hypothecaire contracten of ook voor bestaande? Gaat men het tarief van de registratierechten verlagen of wordt de eerste schijf waarop niet belast wordt gewijzigd? Wat met de meeneembaarheid van de registratierechten? Kortom, er zijn nog te veel vraagtekens voor een grondig oordeel over dat ene zinnetje in de formatienota.”

Stijging in verkopen

Ook vastgoedmakelaar Mathieu Vansweevelt reageert genuanceerd: “Niet alle modaliteiten van het voorstel van N-VA zijn bekend. Maar toch kan je enkele bedenkingen maken. Zo zal volgens ons de verlaging van de verkooprechten het aantal verkopen doen toenemen. Maar we verwachten een stijging van de vraagprijzen, waardoor dit voordeel gedeeltelijk teniet zou worden gedaan.”

Lage rentevoeten

Het valt volgens Vansweevelt ook moeilijk te bewijzen dat de goede vastgoedmarkt van het afgelopen jaar vooral te maken heeft met de verlaging van de verkooprechten in 2018. “Een goed draaiende economie en de continu lage rentevoeten zijn de hoofdredenen voor die verhoogde activiteit, maar ook investeringen in vastgoed door beleggers zijn toegenomen wegens het gebrek aan alternatieven.”

Kans op speculatie

“De hoogte van de registratierechten was één van de redenen waarom onze markt altijd redelijk stabiel bleef, ook in moeilijke tijden”, meent Vansweevelt. “Een drastische verlaging van de verkooprechten verhoogt dus wel de kans op speculatie op de vastgoedmarkt, zeker als die verlaging voor alle aankopen zou gelden, en niet enkel voor de enige woning. Zeer lage verkooprechten hebben in landen als Nederland en Engeland geleid tot speculatie met hoge volatiliteit van de prijzen als gevolg. Mooi als de prijzen stijgen, een drama voor een heleboel mensen als die plots dalen.”

Aankoop uitstellen

Verder verwacht Vansweevelt ook dat de onzekerheid over de grootte en de timing van de geplande verlaging mensen zal doen twijfelen bij een aankoop. “Dat zou kunnen leiden tot situaties zoals in de eerste helft van vorig jaar toen uitstelgedrag de norm was. We vermoeden ook dat de btw op nieuwbouw allicht niet verlaagd zal worden. Dus die wordt relatief duurder ten opzichte van bestaande woningen en appartementen.”