Het EPB verplicht de aanwezigheid van ventilatie bij nieuwbouw en ingrijpende energetische renovaties. Logisch, want een goede ventilatie is onmisbaar in de moderne woning. Maar ventilatie vraagt ook energie. Hoe kan je zo efficiënt mogelijk ventileren zonder aan de kostbare energiezuinigheid van je woning te morrelen? Vier onmisbare tips om energie te besparen.
De voordelen van ventilatie zijn welbekend. Wil je een gezond binnenklimaat, dan is ventilatie een noodzaak. Zeker in stevig geïsoleerde en luchtdichte woningen is ventileren essentieel voor de luchtkwaliteit en dus de gezondheid van de bewoners. Daarnaast verhoogt het de efficiëntie van verbrandingstoestellen en voorkomt het condensatie en schimmelvorming. Het basisprincipe van ventilatie komt hierop neer: verse buitenlucht wordt aangevoerd via droge ruimtes, terwijl de binnenlucht via vochtige ruimtes als de keuken en badkamer wordt afgevoerd. Maar heb je al eens stilgestaan bij het feit dat die aangevoerde buitenlucht ook opgewarmd moet worden?
In dit artikel maken we vrij gebruik van de termen systeem A, B, C en D. Is je ventilatiealfabet een beetje roestig? Fris je geheugen op voor je verder leest!
Ventileren kost energie
Wie geen ventilatiesysteem heeft, verlucht wellicht door het raam open te zetten. In de winter is dat al wat moeilijker, want in slechts een paar minuten keldert de temperatuur in huis. Ook bij ventilatie daalt de temperatuur, zij het in mindere mate. De aangevoerde lucht moet opgewarmd worden tot kamertemperatuur en vraagt dus energie van je verwarming. Het omgekeerde geldt evenzeer. In de zomer gebruiken we zonwering en airco om de binnentemperatuur laag te houden, dus warme buitenlucht kan je woning zomaar opwarmen. Opnieuw zal het energie kosten om de woning af te koelen. Daarnaast vraagt een automatische ventilatie zoals een systeem D ook wat stroom, denk bijvoorbeeld aan de ventilatoren. Met deze tips zorg je ervoor dat het energieverlies tot een minimum beperkt blijft.
Tip 1: Luchttoevoer afstemmen op de behoefte
Voor je energieverbruik is het cruciaal om net voldoende verse lucht aan te voeren. Je kan namelijk ook te veel ventileren. Denk aan het open raam in de winter: dat laat je ook geen hele nacht open staan. Hoe veel verse lucht je nodig hebt (het ‘ventilatiedebiet’), hangt natuurlijk van een aantal factoren af. Hoeveel mensen wonen er in huis en hoe vaak zijn ze aanwezig? Het advies luidt hier: stem de toevoer van verse lucht af op je behoeftes.
Tip 2: Geautomatiseerde ventilatie
Er zijn een aantal hulpmiddeltjes die je ventilatie laten weten of er verse lucht nodig is. Zo kan je gebruik maken van vochtsensoren om bijvoorbeeld de badkamer na een douchebeurt goed te doorluchten. Er zijn ook aanwezigheidssensoren die je ventilatie enkel aansturen als er beweging in huis is. Met een systeem A en C kan je zelfregelende roosters gebruiken die voorkomen dat er te veel verse lucht binnenkomt, bijvoorbeeld als het buiten harder gaat waaien. De nieuwste ventilatietechnieken maken meer en meer gebruik van een slim systeem dat perfect afgestemd is op de situatie in huis en rekening houdt met vocht, geurtjes en de hoeveelheid CO2. Zeker voor systeem C en D wordt vraaggestuurde ventilatie eerder de norm dan uitzondering.
© Universiteit Gent
© Getty Images
Tip 3: Luchtdichtheid bevorderen
Luchtdicht bouwen betekent dat je luchtlekken in huis vermijdt. Om gecontroleerd en doeltreffend te ventileren, is een luchtdichte gebouwschil cruciaal. Niet alleen je woning moet luchtdicht zijn, maar ook je ventilatiesysteem zelf heeft er baat bij. Als je de luchtkanalen luchtdicht afwerkt, creëer je al een goede luchtstroom zonder dat er ventilatoren aan te pas moeten komen. Voert je systeem wel lucht naar binnen? Ook dan werkt je ventilatie veel efficiënter met luchtdichte kanalen. Kies dus voor luchtkanalen van goeie kwaliteit: flexibele buizen zijn af te raden. Ook het onderhoud van de ventilatie heeft een grote impact: een schone filter verkleint de luchtweerstand en maakt je ventilatie efficiënter.
Tip 4: Warmterecuperatie
Koude lucht naar binnen brengen, betekent ook dat de afgevoerde lucht warmer is dan de buitenlucht. De warmte van die afgevoerde lucht kan je op verschillende manieren recupereren. Zo kan je met een warmtepompboiler de temperatuur aan de afgevoerde lucht onttrekken om je sanitair water op te warmen. Een systeem D ventilatie recupereert de warmte van de afgevoerde lucht dan weer door de aangevoerde lucht op te warmen. Daarmee haal je een rendement tot wel 95 procent.
Ga je bouwen? Dan is er nog een ingrijpendere maatregel. Een aardwarmtewisselaar (ook wel een Canadese put genoemd) is een ondergronds buizennet dat toelaat om de aangevoerde lucht op te warmen of af te koelen met behulp van de bodemtemperatuur. De buizen worden twee meter diep gelegd, waar de temperatuur constant is. In de winter is de bodem warmer en komt de buitenlucht dus opgewarmd binnen. In de zomer is de bodem dan weer koeler dan de buitentemperatuur.
Nooit meer kou in huis: ontdek het comfort van een Daikin warmtepomp
Kies je voor een warmtepomp? Dan kies je voor comfort en gemoedsrust.
