Ga jij binnenkort (ver)bouwen en twijfel je of je een beroep moet doen op een architect? Dat hangt er vooral van af of je voor jouw specifieke plannen een omgevingsvergunning nodig hebt of niet. De algemene regel: als je geen vergunning nodig hebt, dan ook geen architect. Maar wanneer is dat het geval?
In Vlaanderen heb je in principe altijd een omgevingsvergunning nodig als je een woning wil bouwen, verbouwen of slopen en heropbouwen. Dat geldt trouwens ook voor graafwerken, bomen vellen en een afsluiting plaatsen. Voer je andere werken uit aan of rond je huis? Afhankelijk van de lokale voorschriften en plannen van je gemeente kan daar een vergunningsplicht, meldingsplicht of vrijstelling aan vast hangen. Het belangrijkste is dat je altijd op voorhand navraag doet bij de gemeente, want die heeft het laatste woord. Je project mag bijvoorbeeld niet in strijd zijn met ruimtelijke uitvoeringsplannen of de regels rond monumenten en landschappen.
Sinds 2017 zijn de stedenbouwkundige, verkavelings- en milieuvergunning in Vlaanderen samengevoegd tot de omgevingsvergunning. Je kan nog steeds bij de gemeente terecht als je vragen hebt over een van je oude bouwaanvragen.
Kleine bouwwerken: melding of vrijstelling?
Verricht je alleen wat kleine (ver)bouwwerken aan of rond je woning? Dan kan het zijn dat je geen omgevingsvergunning nodig hebt. In sommige gevallen kan je van de gemeente namelijk een vrijstelling van de vergunningsplicht krijgen. Bijvoorbeeld als je een tuinhuis plaatst, een veranda bouwt of een zwembad aanlegt. In het algemeen geldt dat je een garage, carport of ander bijgebouw mag plaatsen zolang de totale oppervlakte ervan de 40 m² niet overschrijdt. Ook de carport die je tien jaar geleden bouwde, telt bijvoorbeeld mee in die berekening. Voor onoverdekte constructies, zoals een terras, zwembad of vijver, mag je in principe tot 80 m² gaan.
Opgelet: Het gaat opnieuw om een algemene regel op Vlaams niveau. De gemeente- en provinciebesturen kunnen van die richtlijnen afwijken. Een melding of vrijstelling is bijvoorbeeld niet geldig als die tegen andere lokale regels ingaat. Doe daarom altijd eerst navraag bij de gemeente en begin zeker niet zomaar te (ver)bouwen zonder je te informeren.
Architect nodig of niet?
Heb je grote (ver)bouwwerken in gedachten waar je een omgevingsvergunning voor nodig hebt of wil je een bijgebouw plaatsen dat je moet melden? Dan ben je in principe ook verplicht om beroep te doen op een architect. Als er geen vergunnings- of meldingsplicht aan je constructie vasthangt, hoef je dus geen architect in te schakelen. Bovendien is er een hele waslijst van andere ingrepen waar je meestal gewoon zelf aan mag beginnen, op voorwaarde dat ze geen constructieprobleem of verandering in de stabiliteit van je woning met zich meebrengen.
Hier vind je enkele voorbeelden:
- Een gevel, bepleistering of andere gevelbekleding plaatsen zonder dat je de fundering hoeft te veranderen.
- Raam- en deuropeningen plaatsen, aanpassen en dichtmaken.
- Dakvensters, zonnepanelen of zonneboilers plaatsen in of op je (plat) dak.
- Een ventilatiesysteem installeren.
- Een tuinhuis, garage of een carport bouwen die niet groter is dan 40 m², met een kroonlijsthoogte van maximaal 3 m en een nokhoogte tot 4,5 m. Dezelfde regels gelden voor een serre, overdekt terras of een veranda die voor minstens 75 % uit glas bestaat.
Opnieuw: het gaat om algemene richtlijnen op Vlaams niveau. Speel altijd op veilig en informeer je eerst bij de gemeente of je jouw specifieke plan wel degelijk mag uitvoeren.
De volledige lijst met verbouwingswerken en ingrepen waarvoor je in de meeste gevallen geen architect nodig hebt, vind je terug op de website van omgevingsloket Vlaanderen.
