Binke en Bart renoveerden oude pastorijwoning met uniek dak

Eind oktober 2018 gingen de renovatiewerken aan de oude pastorijwoning van Binke en Bart van start. Tien maanden later verhuisde het koppel samen met hun kinderen Lena (7), Sam (5) en Abel (5) naar het lichtrijke eindresultaat in Sint-Amandsberg. Blikvanger: het gevleugelde dak dat de binnen- en buitenruimtes met elkaar verbindt.

Al bij de start van het voorontwerp in 2017 wist het koppel goed wat ze wilden. “Bart en Binke hadden per ruimte een gedetailleerd lijstje opgesteld met alles dat ze belangrijk vonden”, zegt Architect Ellen Debruyne van Volt Architecten. “De centrale traphal in de bestaande pastorijwoning liep bijvoorbeeld door over de volledige diepte van het gebouw. Zo zorgde die voor een breekpunt tussen de keuken en kleine eethoek aan de linkerkant en de leefruimtes aan de rechterkant. Binke en Bart droomden net van een lichtrijke woning met zoveel mogelijk zicht op de tuin en meer contact tussen de keuken en de leefruimtes. Ook het charmante uitzicht vanuit hun slaapkamer, op een puzzel van pannendakjes waar de bestaande aanbouw van de pastorijwoning deel van uitmaakte, wilden ze graag behouden.”

Een mix tussen authentiek…

Om hun droom waar te maken, kozen Binke en Bart voor een evenwichtige mix tussen oud en nieuw. “Een aantal mooie, authentieke elementen van de oude pastorijwoning hebben we daarom behouden, zoals de trap, deuren en vloeren van de inkom- en traphal en de vloeren in de zithoek en speelruimte”, zegt Ellen. “Ook de bestaande plafonds met bijbehorende moulures hebben we bewaard. We hebben de vestiaire- en keukenkasten zelfs bewust niet doorgetrokken tot aan het plafond om de moulures maximaal tot hun recht te laten komen.”

… en modern

De vloer in de ruimtes aan de linkerkant van de trap- en inkomhal is dan weer vernieuwd met polybeton. “Dat hebben we doorgetrokken in de nieuwe aanbouw en het overdekt terras”, zegt Ellen. “De kleur is volledig afgestemd op de grijstint van de bestaande vloer in de speelruimte, zodat ze harmonieus samengaan. In de keuken hebben we resoluut voor wit gekozen, met ook een aantal op maat gemaakte houten kastjes. Om de strakke keuken wat warmer te maken, hebben sommige kasten een deurtje en andere niet. De betonlook van het werkblad stemden we af op de kleur van de vloer. Het hout in de keuken komt ook terug in de nieuwe vestiairekast in de inkomhal.”

Gevleugeld dak

De absolute blikvanger van de renovatiewoning is het dak van de aanbouw. “Dat bestaat uit twee vleugels, die we subtiel hebben ingepast tussen de twee scheidingsmuren en de bestaande achtergevel”, zegt Ellen. “De vorm van het dak komt enerzijds voort uit de hoogte van de scheidingsmuren: die liet ons toe om het dak ter hoogte van de perceelsgrenzen op te tillen. Anderzijds dwingt het bordesraam in de achtergevel het dak juist naar beneden. Zo ontstonden er twee vleugels die vorm geven aan een grote binnenruimte en een overdekte buitenruimte. Een van de vleugels werkten we langs de bovenkant af met pannen, de andere met zink.”

Ontbrekend puzzelstukje

De nieuwe gevleugelde aanbouw is niet alleen esthetisch, maar ook functioneel. “Het dak lost een aantal knopen op en vormt zo het centrale stukje van de puzzel”, verklaart Ellen. “Het zorgt voor een link tussen het linker- en rechtergedeelte van de bestaande woning en biedt plaats aan een grote eetruimte. Door die functieverschuiving konden we de keuken aan de achterkant van het huis inrichten, wat het zicht op de tuin aanzienlijk verbeterde. Zo kwam er vooraan in het huis ruimte vrij voor een fietsenberging, die verborgen zit achter de nieuwe vestiairekast in de inkomhal. De laatste knoop was het toiletje: die losten we op door de toegang tot de kelder van de traphal naar de keuken te verplaatsen. Zo kwam er onder het trapbordes ruimte vrij voor een kleine wc-ruimte.”

Verbouwen doe je energiezuinig

Binke en Bart hielden ook rekening met de energiezuinigheid van hun woning. “Op het achterste dakvlak van de hoofdwoning liggen twaalf zonnepanelen met een totaal vermogen van 3.540 Wattpiek”, zegt Ellen. “Dat komt ongeveer overeen met het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van een gemiddeld gezin. In het nieuwe woongedeelte zijn de muren langs de binnenkant geïsoleerd met 18 cm minerale wol. Onder de vernieuwde vloeren ligt 9 cm polyurethaan en in het dak van de aanbouw zit 22 cm minerale wol. In het dak van de bestaande woning zat al 8 cm isolatie, maar ook daar hebben we nog 18 cm minerale wol extra tegen geplaatst.”

Vreugdesprongetje

Onder meer door de duidelijke wensen van Binke en Bart verliepen de werken vlot. “Op vlak van voorontwerp en materiaalkeuzes zaten we snel op dezelfde golflengte”, zegt Ellen. “Door tijdens de verbouwwerken tijdelijk uit te wijken, konden Binke en Bart de bouwstress bovendien tot een minimum beperken. Het moeilijkste was nog om de blauwe regen in de tuin te behouden. Die leunde bijna tegen de bestaande aanbouw en stond zo tijdens de sloop op een bepaald moment midden in de werfzone. Dat we het niveau van de tuin een halve meter gingen verlagen en daarom de wortels voorzichtig moesten uitgraven, maakte het extra spannend. Maar toen er in de lente weer knoppen op de takken verschenen, konden we toch een vreugdesprongetje maken.”

Onaangename verrassing

Toch kwamen Binke en Bart ook voor een onaangename verrassing te staan. “Het blijft natuurlijk een verbouwing”, zegt Ellen. “Als je op voorhand geen destructief onderzoek kan uitvoeren, bestaat de kans dat er toch nog verborgen kosten opduiken. Zelfs met een compleet voorontwerp en een gedetailleerde raming. Bij Binke en Bart was dat ook het geval. Bij een vorige verbouwing was er op zolder blijkbaar een trekker van een van de dakspanten doorgezaagd en terug verstevigd op een onesthetische en structureel onverantwoorde manier. Dat konden we natuurlijk pas zien toen de bekleding was weggehaald. In samenspraak met Binke en Bart hebben we beslist om het spant te herstellen. Enerzijds voor de stabiliteit, anderzijds omdat ze de spanten zichtbaar wilden houden voor de inrichting van de zolder. Gelukkig vielen de kosten best mee en konden we netjes onder de ramingsprijs blijven.”