Hoe maak je een mooie tuin? Van tuinstijl over tuinaanleg tot onderhoud

Een mooie tuin is het ideale verlengstuk van je woning. Het is dé plaats om vrienden uit te nodigen, te ontspannen of om je groene vingers boven te halen. Maar hoe transformeer je jouw buitenruimte in een mooie tuin, waar het gezellig vertoeven is? Wij helpen je op weg. Van het ontwerp en de aanleg tot het onderhoud van je tuin.

Soorten tuinen 

Een tuinstijl bepaalt het uitzicht van je tuin. Zo wordt een moderne tuin bijvoorbeeld gekenmerkt door strakke lijnen, terwijl een natuurlijke tuin eerder organische vormen heeft. We lijsten de soorten tuinen voor je op:

1. Moderne tuin: Een moderne tuin is een strakke, minimalistische tuin waarbij structuur, rust en eenvoud centraal staan. Denk aan strakke lijnen, een afgelijnd gazon, eenvoudig materiaalgebruik, gegroepeerde planten, …
2. Landelijke tuin: Een landelijke tuin heeft een natuurlijke uitstraling. Je vindt er karaktervolle materialen met landelijke charmes, kleurrijke bloeiers, sfeervolle terrassen en gezellige groenzones.
3. Engelse tuin: Een Engelse tuin - ook wel cottage tuin genoemd - is een tuin in de Engelse landschapsstijl. Die stijl is natuurlijk en weelderig. Denk aan kronkelpaadjes, kleurrijke beplanting, romantische zitplekjes, …
4. Mediterrane tuin: Een mediterrane tuin straalt een exotische sfeer uit. Je vindt er uitheemse planten en bloemen die je in de landen rond de Middellandse zee vindt. Dankzij het mediterrane karakter krijg je een instant vakantiegevoel.
5. Prairietuin: Een prairietuin is een stukje natuurlijke wildernis. De beplanting bestaat uit wuivende grassen en een mix van kleurrijke bloemen. Typerend voor het ontwerp zijn vloeiende lijnen en hoogteverschillen.
6. Ecologische tuin: In een ecologische tuin is er meer aandacht voor de natuur en het milieu. De voorkeur gaat uit naar inheemse planten om de biodiversiteit optimaal te ondersteunen waardoor de tuin ook aantrekkelijk is voor allerlei dieren zoals insecten, vogels, …
7. Natuurlijke tuin: In een natuurlijke tuin kan de natuur haar gang gaan. Dit type tuin heeft een groene en natuurlijke uitstraling met minder vastomlijnde bloemperken, organische vormen, een glooiend gazon, wilde bloemen, …
8. Verticale tuin: Een verticale tuin, ook wel een levende of groene muur genoemd, wordt aangelegd tegen een muur, tuinafsluiting of ander verticaal oppervlak. Het is een oplossing om voor meer groen te zorgen in een kleine tuin of op een balkon. 

Tuinontwerp

Nu je weet naar welke soort tuin jouw voorkeur uitgaat, kan je een tuinontwerp (laten) maken. Dat is een gedetailleerde plattegrond van je tuin, inclusief de afmetingen en oriëntatie ten opzichte van de zon. Hierop duid je de verschillende zones in je tuin aan. Denk maar aan de oprit, een terras, een gazon, bloemperken, borders, een moestuin, … Ook een terrasoverkapping, tuinhuis, zwembad of waterpartij kan je opnemen in het ontwerp. Je maakt het ontwerp zo uitgebreid als je zelf wil. Zo kan je het aanvullen met meer uitleg over de gebruikte materialen en zelfs de soorten planten, struiken,  bloemen, … 

Een goed doordacht tuinontwerp maakt echt een verschil. Maar natuurlijk hangt alles af van de grootte van je tuin, je budget en wensen. In een kleine tuin komt het erop aan om een goede indeling te maken en elke vierkante meter optimaal te benutten. Is jouw tuin eerder groot en breed of lang en smal? Ontdek slimme tips om jouw tuin in te richten. 

Welke planten voor je tuin?

Bij je plantenkeuze moet je met enkele zaken rekening houden:

• Bodem: Hou rekening met het type grond dat je hebt. Sommige planten houden van kleigrond, terwijl andere het beter doen in een zandgrond of leembodem.
• Bloeitijd: Sommige planten bloeien in het voorjaar, anderen in het najaar. Voorzie je een mooie mix van planten met verschillende bloeitijden? Dan kan je het hele jaar door van je tuin genieten. Kies ook enkele wintervaste planten die in de winter groen blijven.
• Hoeveelheid zonlicht: Alle planten hebben daglicht nodig, maar sommigen kunnen beter tegen de zon terwijl andere planten beter in de schaduw overleven. Een symbool op het plantenetiket geeft aan hoeveel zonlicht de plant nodig heeft.
• Kleuren: Stem het kleurenpalet af op eventuele andere planten in je tuin. Wil je net een kleurrijke border aanleggen of eerder een met monotone tinten?

Welke bomen voor je tuin?

Voor elk type tuin is er wel een geschikte boom. Maak je keuze op basis van de vorm van de kruin en de diameter. Zodra je weet welk type boom je wil, kan je verder filteren: één of meerdere stammen, bloei, herfstkleur, het al dan niet dragen van vruchten…

• Zuilvormige bomen met afhangende takken: Deze bomen zijn weinig volumineus, creëren weinig schaduw en nemen het minste ruimte in.
• Vaasvormige of piramidale bomen: Vaasvormige bomen openen hun kruin naar boven, piramidale gaan strak omhoog met één centraal hoogste punt. Beide soorten worden niet breed.
• Eivormige bomen of bomen met ovale kruin: Deze bomen hebben een traditionele vorm.
• Bolbomen: Dit type heeft een lage en brede kruin.
• Dakbomen: Deze bomen worden niet hoog, maar je kan er wel comfortabel onder zitten. De takken kunnen in een horizontaal vlak gedwongen worden zodat je een groene parasol krijgt.

Tip: Bomen kiezen en planten? Dit stappenplan helpt je op weg

Tuin aanleggen 

Een goede volgorde van de werken is belangrijk om je tuin correct aan te leggen:

1. Grondwerken: Start eerst met de grondwerken. Voorzie in deze fase ook al kabels voor tuinverlichting, waterleidingen, … en trek waar nodig de grond mooi gelijk.
2. Zware elementen: Plan vervolgens alle werken in waar je nog (zware) machines voor nodig hebt. Denk maar aan het plaatsen van een fundering voor een tuinhuis, het uitgraven van tuinafboordingen, …
3. Verharding: Daarna kan je afboordingen plaatsen, de oprit aanleggen, tuinomheining voorzien, terrastegels plaatsen, tuinpaden aanleggen, …
4. Beplanting: In de laatste fase kan je je tuin netjes afwerken. Denk maar aan gras inzaaien, bloembollen planten, bomen planten, perken en borders vullen met planten, …

Ga je zelf je tuin aanleggen? Maak dan deze vijf beginnersfouten niet!

Tuinafsluiting

Een tuinafsluiting kan meerdere functies hebben. De meesten willen de nodige privacy en de inkijk van buren of passanten vermijden. Maar je kan ook een tuinafsluiting plaatsen omwille van de veiligheid. Zeker als je een huisdier hebt of als je kinderen graag buiten spelen. Er zijn verschillende soorten en mogelijke materialen voor je omheining. Denk maar aan steenkorven, traditionele draadomheiningen, houten, betonnen, kunststof of aluminium omheiningen, … Je kan zelfs voor een ‘groene’ afsluiting gaan in de vorm van een haag. 

Tuinpad

Tuinpaden verbinden verschillende delen van je tuin zoals een terras, zithoek of bijgebouw. Ze zijn niet alleen praktisch, maar zorgen ook voor zichtlijnen en structuur in je tuin. Er bestaan verschillende materialen die je kan gebruiken: klinkers, tegels, kasseien, houten planken, houtsnippers, grind en split. Welk materiaal het meest geschikt is voor jouw tuin, hangt af van je persoonlijke wensen, de stijl van je tuin en je budget. Ontdek de voor- en nadelen en de prijzen van de verschillende materialen. 

Borders

Een border is een strook in je tuin die aangelegd is met bloemen, planten, struiken en (kleine) bomen. Je kan zo’n border aan de rand van je tuin aanleggen, maar ook naast een muur, tuinpad, afsluiting of langs je terras. Ze zorgen voor meer kleur en dynamiek. Zo kan je bijvoorbeeld met rechte lijnen werken om je tuin langer te laten lijken of met golvende lijnen voor een meer natuurlijke look. Door je borderplanten goed uit te kiezen en rekening te houden met het bloeiseizoen, kan je ervoor zorgen dat er in elk seizoen wel iets in bloei staat. 

Verlichting voor je tuin

Met buitenverlichting kan je jouw tuin ook ‘s avonds tot zijn recht laten komen. Het is niet alleen functioneel, het zorgt ook voor meer sfeer en het kan zelfs ongewenste gasten afschrikken. Afhankelijk van de plaats en de functie zijn er verschillende modellen mogelijk. Denk maar aan grondspots of verlichtingspaaltjes die je langs een tuinpad plaatst, draaibare spots om een border in de kijker te zetten of uplighters om een boom sfeervol te belichten. Plafondspots, muur- en hanglampen zijn op hun beurt geschikt voor onder een overdekt terras. 

Let er wel op dat de verlichting die je kiest geschikt is voor buiten. Op de verpakking staat er doorgaans een IP-code die aangeeft hoe goed een armatuur beschermd is tegen stof en water. Kies voor een lamp onder een overdekt terras voor minimaal IP23 (regenwaterdicht), tegen een gevel voor minimaal IP44 (spatwaterdicht) en in de tuin voor minimaal IP67 (stofdicht en beschermd tegen onderdompeling gedurende 30 minuten). 

Afwatering 

Wil je vermijden dat regenwater niet vlot in de tuin kan indringen of van je terras kan aflopen? Besteed dan voldoende aandacht aan een goede afwatering. Zo kan je bijvoorbeeld kiezen voor drainage of voor waterdoorlatende bestratingsmaterialen. Zelfs met planten, bomen of een groendak kan je wateroverlast in je tuin helpen voorkomen. Bij felle regenbuien kan een wadi ook dienstdoen als overstromingszone.

Tuinonderhoud

Elke tuin heeft regelmatig een onderhoud nodig. Van je gazon maaien tot je planten en bomen snoeien. Elke maand van het jaar zijn er specifieke tuinklussen die je kan uitvoeren:

• Tuinklussen van januari
• Tuinklussen van februari
• Tuinklussen van maart
• Tuinklussen van april
• Tuinklussen van mei
• Tuinklussen van juni
• Tuinklussen van juli
• Tuinklussen van augustus
• Tuinklussen van september
• Tuinklussen van oktober
• Tuinklussen van november
• Tuinklussen van december 

Wat wanneer doen in je tuin?

In een tuin is er het hele jaar door werk aan de winkel. Je gazon moet je bijvoorbeeld van het voor- tot het najaar maaien. Struiken, hagen en bomen moet je af en toe snoeien. Bij sommige soorten haal je de snoeischaar best in het voorjaar boven, terwijl voor anderen het najaar een betere periode is. Heb of wil je zelf een moestuin aanleggen? Ontdek in deze kalender wanneer je welke planten en groenten moet zaaien.

Tip: Wil je precies weten in welke maand je bepaalde tuinklussen moet uitvoeren? Dan helpt onze Tuinklussentool je op weg.

Vergunning tuin 

Doorgaans heb je geen vergunning nodig om je tuin aan te leggen. Maar toch is het verstandig om vooraf contact op te nemen met je gemeente. Zo kan je bijvoorbeeld wel een vergunning nodig hebben als je een bepaalde oppervlakte wil verharden, een tuinhuis, carport of garage wil bouwen of een zwembad wil aanleggen. Voor sommige werken heb je geen vergunning nodig, maar geldt er enkel een meldingsplicht. Bij de dienst Stedenbouw kan je advies inwinnen. 

FAQ tuin