Maak werk van een lichtplan voor je woning

Je kan je woning op duizenden manieren verlichten. De juiste armatuur, de juiste lamp, een goede mix tussen de verschillende types verlichting: bij goede verlichting komt heel wat kijken. Daarom is een lichtplan belangrijk.

Wat is een lichtplan?

Verlichting heeft een grote invloed op de sfeer in je woning. Een lichtplan of lichtstudie zorgt ervoor dat je het beste uit je woning haalt. Het vormt de basis voor een goede verlichting. Hierop staat onder andere aangeduid waar welke lichtpunten en armaturen komen. Het resultaat? Een plan met concrete voorstellen.

Je kan voor je hele woning een lichtplan laten maken. Maar het is ook mogelijk om slechts voor één ruimte lichtadvies te krijgen. Moet je je tuin nog aanleggen? Zelfs voor tuinverlichting kan je een lichtplan laten opstellen.

Raad van een lichtadviseur…

Je kan voor een lichtplan terecht bij een lichtadviseur of een (interieur)architect. Op basis van jouw budget, smaak en wensen stelt hij een lichtplan op. Lichtadviseurs worden graag in een vroege fase bij het project betrokken. Spreek je architect of installateur al vroeg aan en maak duidelijk dat je een lichtplan gaat laten maken. Met het plan en de suggesties kan je meteen aan de slag gaan en de beste keuzes maken voor je verlichting.

…op basis van je woningplan

Een lichtplan vertrekt vanuit je woningplan. Hierop ziet de lichtadviseur hoe het daglicht binnenvalt. Niet alleen de afmetingen van je woning, maar ook de indeling en het interieur spelen een rol. Weet je al hoe de meubels opgesteld gaan staan? De functionaliteit van de ruimte is belangrijk om de aansluit- en lichtpunten vast te leggen. Het heeft geen zin om op een plaats waar je een hoge kast gaat zetten een lichtpunt te voorzien.

Aan de hand van je woningplannen combineert de lichtadviseur functionaliteit en sfeer in je kamers. Dat doet hij door de verlichting in vier categorieën in te delen:

• Algemene verlichting: verlicht de ruimte egaal
• Indirecte verlichting: wandlichten zonder rechtstreekse uitstraling
• Accentverlichting: verlicht gericht om een effect te versterken of iets extra uit te lichten
• Decoratieve verlichting zoals tafellampen, ledstrips …

Voor nieuwbouw…

Bij nieuwbouw heb je vaak nog een blank canvas voor verlichting, wat eenvoudiger is. Ga met je plannen naar een lichtadviseur zodat de lichtpunten tijdens het bouwproces geïntegreerd kunnen worden.

Heb je al gebouwd en zijn je lichtpunten al aanwezig? Dan kan je toch nog een lichtplan laten maken op basis van de bestaande situatie. Want de plaats van het lichtpunt is niet essentieel voor de plaats waar je lamp effectief gaat hangen. Er bestaan oplossingen zoals een railsysteem. Let wel op: als je geen lichtpunt voorzien hebt in je wand, zal wandverlichting niet meer mogelijk zijn. Een lichtadviseur kan je adviseren op basis van jouw situatie en wensen.

…maar ook voor renovaties

Ga je renoveren en zijn de kabels mogelijk al getrokken? Dan is een lichtplan nog mogelijk op basis van je bestaande lichtpunten en armaturen. Met de nodige creativiteit kan nog veel gerealiseerd worden. De lichtadviseur gaat stapsgewijs aan het werk om je verlichting aan te pakken. Eerst de basisverlichting met een goede harmonie tussen direct en indirect licht. Daarna de sfeerverlichting die speelt met het contrast tussen licht en donker. Ten slotte de taakverlichting die gericht licht biedt op plaatsen waar je wil werken.

De lichtadviseur geeft bij renovaties steeds vaker advies over energiezuinigheid. Heb je nog gloeilampen in je woning? Dan stelt hij een plan voor je op om deze lampen te vervangen door ledverlichting. Wist je dat je per lichtpunt dat je vervangt door een led 10 euro uitspaart op jaarbasis? Ledlampen zijn wel duurder, maar ze verbruiken minder en gaan tot 15 jaar langer mee dan een gloeilamp. Als je weet dat er in een gemiddeld huis 40 lichtpunten zijn, bespaar je 400 euro per jaar uit door al je lampen door leds te vervangen.

Prijs

Je hebt al een lichtplan vanaf 150 euro. Voor dit bedrag krijg je een plan met de uitgetekende lichtpunten, een voorstel voor de armaturen en een overzicht van het kostenplaatje.

De uitvoering van een lichtplan hoeft niet duur te zijn. Als je een budget van 1.000 euro voorziet om je volledige huis met ledverlichting uit te rusten, geraak je al ver. Je hebt al inbouwspotjes vanaf 5 euro. Hang- en staanlampen daarentegen zijn iets duurder. Je bepaalt dus zelf hoeveel je wil uitgeven.

Je hoeft een lichtplan natuurlijk niet meteen uit te voeren. Je kan wachten tot je voldoende gespaard hebt om deze stap in je bouw- of renovatieproject uit te voeren. Het is wel belangrijk om op voorhand een lichtplan te laten maken zodat je voldoende elektriciteitskabels en schakelaars voorziet.

Zelf aan de slag?

Wil je zelf een lichtplan opstellen? Start dan met de algemene basisverlichting. Vul deze aan met functionele verlichting en eindig met sfeerverlichting. Het is belangrijk om een goede mix tussen deze drie te vinden. We helpen je alvast op weg:

Stap 1: teken een plattegrond

Maak een plattegrond van je woning en duid daar je ramen en deuren op aan. Teken ook de grotere meubels en je tv.

Stap 2: stel een lijst met activiteiten op

Lijst per ruimte de verschillende activiteiten op een dag op. Bepaal ook of je specifieke elementen zoals een schilderij wil accentueren.

Stap 3: duid de soorten verlichting aan

Duid de verschillende soorten verlichting (basis-, functionele en sfeerverlichting) aan. Gebruik voor elke soort een andere kleur.

Stap 4: duid de lichtschakelaars en stopcontacten aan

Duid hierbij ook de lichtschakelaar en stopcontacten aan of hou rekening met diegene die aanwezig zijn. Denk ook na of je dimmers wil plaatsen op bepaalde lampen om de lichtsterkte aan te passen.

Stap 5: kies de armaturen en lampsoorten

Kies ten slotte welke armaturen en lampen je wilt gebruiken. Wil je een gezellige hanglamp boven je eettafel of liever een strakke spot? Hou ook rekening met de kleurtemperatuur en lichtkleur van de lamp om een bepaalde sfeer te creëren.