6x beton als statement in je interieur

Beton is een materiaal dat we graag verbergen achter een afwerking. Maar is dat wel altijd nodig? Beton is een eerlijk materiaal dat veel creatieve mogelijkheden biedt. Zowel prefab als stortbeton lenen zich om in hun ruwe, onafgewerkte vorm een extra cachet te geven aan je interieur. En dat hoeft niet altijd strak en industrieel te zijn. Een overzicht.

1. Vloeren

Gepolierd beton

Vloeren in polybeton hebben een naadloze look. De ruwe vloer wordt tijdens het verharden glad gedraaid met een vlindermachine. Die procedure kan worden herhaald tot de vloer een zekere glans krijgt. De grijstint hangt dan weer af van onder meer het gebruikte zand of cement, maar ook bijvoorbeeld van pigmenten die op het natte oppervlak worden aangebracht. Bij een groter oppervlak moeten uitzettingsvoegen worden voorzien om scheuren door krimp en uitzetting te voorkomen. Kleine haarscheuren zijn daarentegen heel normaal. Best breng je ook een beschermlaag aan tegen vlekken.

Betontegels

Betontegels worden veel gebruikt voor tuin, terras en oprit, maar je kan ze ook in je interieur toepassen. Bijvoorbeeld als je de vloer wil laten doorlopen van binnen naar buiten. Met een gepolierde betonvloer is dat minder vanzelfsprekend, aangezien zo’n vloer erg glad wordt wanneer hij nat of vuil is. Betontegels bieden niet de typische naadloze look van een gegoten betonvloer, maar zijn een mooi alternatief. Je vindt ze in afmetingen van 30 x 30 cm tot 100 x 100 cm, met diktes van 2,2 cm tot 10 cm voor gebruik in opritten. Om ze te beschermen tegen vlekken, laat je ze best impregneren of coaten. Er bestaan ook tegels die al in de fabriek een vlekpreventie meekrijgen.

Marmerbeton of gepolijst beton

Een vaak vergeten vloertype is marmer- of granitobeton, dat doet denken aan de typisch Italiaanse terrazzovloeren met een gespikkeld uitzicht. Voor de betonnen variant worden in plaats van gewoon grind of steenslag speciale granulaten toegevoegd zoals marmer-, graniet- of andere natuursteenkorrels. Marmerbeton wordt ter plaatse gegoten of in geval van tegels in het atelier vervaardigd. Waar een gepolierde vloer industrieel oogt, straalt een gepolijste vloer eerder een luxegevoel uit. Mooi meegenomen: een vloer in marmerbeton is waterdicht uitvoerbaar en is krasbestendig.

2. Wanden

Betonstenen

Een alternatief voor bakstenen en snelbouwstenen zijn betonblokken, die je kan metselen en soms ook verlijmen. Er bestaan holle en volle blokken, ruw gekliefd of met een fijne textuur. Ze worden veel gebruikt in kelders. Maar waarom ook niet in andere ruimtes? In tegenstelling tot snelbouwstenen, hoef je betonstenen niet te bepleisteren. De blokken zijn heel maatvast, ongevoelig voor krassen en vegen, en vragen nauwelijks onderhoud. Je kan ze verven of gewoon grijs laten.

Wanden in stortbeton of prefab

Bij deze methode is een gevelopbouw mogelijk met een binnen- en buitenspouwblad in beton, met daartussen isolatie en eventueel een luchtspouw. Het beton is dan zowel aan de binnen- als de buitenkant zichtbaar. Soms wordt aan de buitenkant van een dragende muur in stortbeton of prefab beton een isolatiemateriaal aangebracht met daarop een lichte gevelafwerking zoals steenstrips, houten of metalen panelen, vezelcementplaten of pleister. De binnenkant wordt wel vaak zichtbaar gelaten.

Panelen

Is een wand in stortbeton of prefab beton onmogelijk en heb je liever geen imitatiemateriaal, dan kan je nog altijd opteren voor dunne wandpanelen in echt beton, die je met lijm – eventueel in combinatie met schroeven of haken – aanbrengt op een vlakke ondergrond.

3. Plafond

Welfsels

Geprefabriceerde betonnen welfsels zijn de populairste keuze voor draagvloeren. Er bestaan twee types: voorgespannen welfsels, voor grote overspanningen en hoge draagvermogens, en gewapende welfsels. Voor woningen volstaan meestal die laatste. De hoogte van welfsels varieert van 12 tot 20 cm. De breedte gaat van 30 tot 120 cm. Welfsels kunnen snel en eenvoudig langs elkaar worden geplaatst. Aan de bovenkant krijgen ze een afwerking in de vorm van een betonnen druklaag. Welfsels hoef je aan de onderzijde niet altijd te bepleisteren. Laat je ze graag zichtbaar, ga dan voor een gladde onderkant.

Breedplaten of ‘predallen’

In traditioneel gebouwde huizen worden voor draagvloeren ook breedplaatvloeren gebruikt. Dat zijn plaatvormige betonelementen die de onderste schil van de vloer vormen. Deze platen zijn doorgaans 5 tot 6 cm dik en 120 tot 240 cm breed. Na plaatsing op de werf wordt er een 15 cm dikke druklaag op gestort. Ook hier is een gladde onderzijde mogelijk. Gezien hun grote oppervlak zie je bij breedplaten weinig voegen. Bij de productie kunnen openingen voorzien worden voor inbouwspots, leidingen, ventilatieroosters of dakramen. Of je kan de bekabeling ook in opbouw uitvoeren. Met enige creativiteit voegen kabelgoten zelfs een mooi patroon toe op het plafond.

Ter plaatste gestorte plafonds

Ter plaatste gestorte draagvloeren zijn wat in de vergetelheid geraakt. Maar als je de structuur van de bekisting in het plafond wil zien, of als het gaat om een complexe situatie waarbij de vloer moet uitkragen of ronde vormen heeft, dan is ter plaatse gestort en gewapend beton de juiste keuze. Dat type draagvloer is bovendien ook het handigst bij renovatieprojecten waarbij het onmogelijk is zware prefabelementen op hun plek te krijgen.

4. Keuken

In de keuken kan je beton gebruiken voor het werkblad of kookeiland. Ter plaatse gestort beton heeft een ambachtelijke look. Met prefab oogt het iets strakker. Een klassiek betonnen werkblad is 8 tot 10 cm dik. Je zal dus onderkasten nodig hebben die wat extra kilo’s aankunnen. Een andere mogelijkheid is een eiland dat je voorziet van betonnen zijwanden. Mag het iets slanker en lichter? Dan kan je opteren voor beton dat wordt aangebracht op een drager van mdf, cementgebonden vezelplaten of een composietmateriaal. Op die manier is het zelfs mogelijk om kastdeuren te maken met een echt betonnen oppervlak.

Let wel, traditioneel beton is poreus en dus gevoeliger voor bacteriën en zuren dan pakweg roestvrij staal. Laat het werkblad daarom uitvoeren in beton met een lage porositeit. Soms krijgt het bij de productie een bescherming tegen vlekken. In het andere geval moet je zelf een beschermende afwerking aanbrengen. Hoe dan ook is een regelmatig onderhoud noodzakelijk. Een betonnen werkblad is hard, hittebestendig en slijtvast. Maar onderzetters en een snijplank zijn geen overbodige luxe. Weet tot slot dat een doorleefd uiterlijk, na zekere tijd, eigen is aan het materiaal.

5. Badkamer

Een inloopdouche met een betonnen vloer of wanden? Ook dat is mogelijk. Maar gezien de porositeit van beton is het niet voor de hand liggend, want het water zal langzaam maar zeker doorheen het materiaal worden getransporteerd. Voorzie daarom altijd een waterdichte folie als ondergrond. Voor de badkamer worden niet zelden imitaties aangeraden zoals betonstuc of keramische tegels met betonlook. Maar innovatieve betonsoorten met verbeterde eigenschappen breiden de mogelijkheden en inzetbaarheid van echt beton uit.

Een meer bescheiden toepassing in je badkamer is een wastafel of doucheplaat in beton. Ook een badkuip behoort tot de mogelijkheden, maar is iets zeldzamer en minder praktisch vanwege het zware gewicht. Ook belangrijk: aan beton heb je meer onderhoud dan aan de klassieke materialen voor de badkamer.

6. Trap

Veel meer nog dan vloeren, wanden en plafonds leent de trap zich perfect om met beton unieke creaties te maken. Een betonnen trap is stevig en zal in tegenstelling tot een houten trap geen krakende geluiden maken. Ook het belopen van de trap gaat geruisloos. Gezien het gewicht is er wel een stabiliteitsstudie nodig, en indien de trap met een kraan moet worden geplaatst (prefab exemplaren), moet die worden voorzien voor het dak wordt dichtgemaakt.

Ter plaatste gestorte trappen die bekleed worden met andere materialen zie je tegenwoordig iets minder, ten voordele van prefab betonnen trappen. Een betonnen trap hoeft niet altijd zwaar over te komen. Je kan bijvoorbeeld een zwevende trap of een spiltrap plaatsen met open treden om het licht door te laten. Je kan een betonnen trap ook uitstekend combineren met andere materialen, zoals metaal voor de trapbomen en de leuning of glas voor de balustrade. Ziet zo’n grijze trap er wat te streng uit? Dan kan je de treden gedeeltelijk afwerken met hout.