Eigenlijk was Philippe De Berlangeer op zoek naar een pand voor zijn architectenbureau GAFPA. Toen zag hij dit zeefdrukatelier achter een rijhuis in Ledeberg bij Gent, dat te klein was voor zijn bureau, maar zo veel mogelijkheden bood voor een eigen huis.
Van het jaar dat het huurcontract voor de zeefdrukker nog liep, maakte hij gebruik om de bouwaanvraag in te dienen en plannen te tekenen. Gelukkig was één van de twee slaapkamerappartementen erboven, dat Philippe en Eva mee aankochten, instapklaar. Het werd meteen ook de ideale uitvalsbasis om tijdens de renovatiewerken alles op de voet op te volgen. Twee jaar na aankoop kon het koppel zijn intrek nemen in een lichte loft met voldoende ruimte, ook voor hun dochtertje dat inmiddels geboren was.
Slimme ingreep
Het zeefdrukatelier dat met zijn 240m2 een grotere voetafdruk heeft dan de twee appartementen erboven, was volledig volgebouwd, tegen alle perceelgrenzen aan. Het gedeelte dat niet onder de hoofdbouw met de twee appartementen zat, was in slechte staat en had een bric-a-brac dakstructuur. Het werd nagenoeg volledig afgebroken op enkele structurele elementen na zoals kolommen en balken.
Philippe besloot om het nieuwe dak een andere vorm te geven en niet overal tot aan de grens met de buren door te trekken. Hij liet aan de ene kant een scherpe driehoek vrij, aan de andere een rechthoek en creëerde zo twee patio’s die licht binnentrekken in het voormalige zeefdrukatelier. De driehoek creëert vooral een restruimte, die vooral bedoeld is om de oostenzon binnen te laten, voor de belendende badkamer. Met de schuifdeuren open lijkt het wel alsof je buiten staat te douchen. Er is ook net genoeg plaats voor wat planten en een tafeltje met stoel voor koffie in de ochtendzon.
De rechthoekige patio, die zuidwest gericht is, is ruimer en grenst aan de grote tuin van de achterburen. Nog meer groen vind je op het extensief groendak van de loft, waar de huurder van het appartement volop kan van genieten.
Zuivere ruimte
Door die ingreep kon Philippe binnenin een zuivere rechthoek maken. De lichte wanden konden er gemakkelijk verwijderd worden, net zoals 4 lichtere kolommen. Andere zwaardere elementen zoals een betonnen wand en een betonnen kolom liet hij staan omdat hij daar verder kon op aanwerken. Er kwam een houten structuurconstructie met twee kloeke houten moerbalken in een T-figuur waarop een lichtere roostering op aantikt. De twee houten moerbalken dragen het dak en worden op hun snijpunt gesteund door een nieuwe ronde betonkolom.
De detaillering van de dakrand geeft extra hoogte aan de schrijnwerkgevels en laat de roostering uitrafelen naar de patio’s, waardoor de ruimte visueel volledig uitloopt in de buitenruimte en er nog meer daglicht binnenvalt in deze vrij hoge ruimte. Doorheen de detaillering van de houtstructuur voel je de lucht en de omgeving en krijg je een mooie balans tussen het interieur met enkel patio’s enerzijds en de wijdere omgeving anderzijds.
Eenduidig materialengebruik
De wanden die grenzen aan de patio’s zijn, net zoals de garagepoort die fungeert als nieuwe voordeur en vanop de straat een gelaagd zicht doorheen de woning geeft, integraal beglaasd. De grote raampartijen met hoge aluminium schuiframen zorgen voor een verruimend effect en visueel contact met de buitenruimte.
Tegen de bestaande wanden en scheidingsmuren met de buren en ook voor de binnenwanden waarmee de masterbedroom en de badkamer in de loft afgebakend werd, kwam een steen uit cellenbeton, met akoestische en thermische isolatie. Dankzij de isolerende kwaliteit van cellenbeton krijg je een instant binnenisolatieschil die de luchtvochtigheid opneemt. Zo is er weinig kans op schimmelvorming.
Maar ook esthetisch geeft de steen een bepaald cachet, meer dan een bepleisterde wand of een snelbouwsteen. Met dit bouwfysisch interessant materiaal dat je ook als afwerking kan gebruiken, combineer je fris wit met textuur. Het eenduidig materialengebruik van massieve ramen met zicht op de patio’s en cellenbetonstenen, in combinatie met de houten dakstructuur, zorgt voor rust en harmonie.
Duurzaam verbouwen
Voor GAFPA is duurzaam verbouwen in de eerste plaats goed nadenken over wat je wegneemt of toevoegt. Ook hier werd wat niet goed genoeg was, verwijderd zoals het dak. Maar de oude vloer van het zeefdrukatelier, een rode betonplaat, mocht blijven. Zo moest de site niet uitgegraven worden en moest er amper beton worden aangevoerd. Binnenin werd hij gebruikt om in opbouw te gaan en kreeg hij, naast isolatie, een polybeton als vloerafwerking, goed voor een hoogteverschil van 20 cm ten opzichte van de hoofdbouw, de buitenruimtes en de garage dat overbrugd wordt met een kort trapje.
In de buitenruimtes bleef de originele rode ateliervloer maar Philippe voorzag hier en daar klokgaten en een driehoek als zones voor aanplantingen, wat een speelse aanvulling geeft op de meer neutrale binnenruimte. Een regenput was niet mogelijk vanwege de dichtbebouwde context maar zonnepanelen, vloerverwarming en een warmtepomp wel. Het intensief groendak zorg voor voldoende buffering, infiltratie en water om bijvoorbeeld de planten te gieten. Zo werd deze renovatie een verhaal van behouden waar kon en vernieuwen waar nodig, met aandacht voor licht en openheid en duurzame oplossingen.
